Tổng thống Zimbabwe – Robert Mugabe đang bị chỉ huy quân sĩ nước này quản chế tại gia, sau gần 4 thập kỷ lãnh đạo đất nước. Từ 1 trong những đất nước ấm no nhất châu Phi, quản trị sai trái, nội tệ mất giá và tham ô đã làm Zimbabwe tuột dốc không phanh. Lạm phát có lúc chạm 231 triệu % giữa năm 2008 và tỷ lệ thất nghiệp lên tới 90% hiện giờ.
Theo BBC, dưới đây là những số liệu nổi trội nhất về nền kinh tế này.
90% – tỷ lệ thất nghiệp ước tính
 |
|
Người dân Zimbabwe đang trải qua cuộc khủng hoảng kinh tế – chính trị tồi tệ. Ảnh: EPA |
Dựa trên số liệu của Tổ chức Lao động Thế giới (ILO), World Bank ước tính tỷ lệ thất nghiệp tại đây chỉ là 5% năm 2016. Tuy nhiên, công đoàn thương nghiệp lớn nhất Zimbabwe khẳng định con số này năm nay đã lên tới 90%.
Dù vậy, khái niệm thất nghiệp của WB chỉ ứng dụng với những người “sắm việc mà không có”. Còn những người không muốn sắm việc vì nhiều bởi vì như “cảm thấy thời cơ việc làm ít, bị giảm thiểu về kỹ năng kỹ sảo dịch chuyển, bị phân biệt đối xử, gặp rào cản về văn hóa – xã hội” lại không được tính.
CIA thì ước tính tỷ lệ này năm 2009 là 95%, nhưng không có số liệu hiện giờ.
231 triệu % – Lạm phát tháng 7/2008
Sau cuộc đổi thay tích cực đất năm 2000, kinh tế Zimbabwe khởi đầu loàng choạng. Chính phủ khi ấy buộc phải các chủ đất da trắng giao nộp lại trang trại cho người Zimbabwe không có đất. Việc này đã làm cung ứng nông nghiệp bất ngờ giảm mạnh.
Khi lương thực basic thiếu thốn miên man, nhà băng trung ương lại tăng tốc in tiền để nhập cảng. Hậu quả là lạm phát phi mã xảy ra.
 |
|
Người dân Zimbabwe chở tiền đi chợ. Ảnh: Palpa India |
Số liệu từ Ngân hàng Trung ương Zimbabwe cho thấy lạm phát tháng 7/2008 tại đây lên tới 231 triệu %. Giới chức sau đó phải đầu hàng việc theo dõi chỉ số này hằng tháng, khi lạm phát chạm đỉnh gần 80 tỷ % giữa tháng 11 cùng năm.
Vào thời điểm cuối tháng 6/2008, người ta phải mất 600 triệu đôla Zimbabwe để mua 1 chiếc bánh mì. Còn 1 chai dầu ăn 2 lít có giá tới 5 tỷ đôla. Tờ tiền mệnh giá cao nhất khi đó là 100.000 tỷ Zimbabwe.
Lạm phát phi mã đã làm giá mặt hàng tại các cửa hàng nước này đổi thay đến vài lần mỗi ngày. Hàng hóa basic thiếu trầm trọng và người dân mang tiền đi chợ phải chở bằng xe cút kít.
Quốc gia này đã phải từ bỏ đồng bạc chính thức chỉ 1 năm sau đó, khi tỷ giá lên tới 35 triệu tỷ đôla Zimbabwe đổi 1 đôla Mỹ. Các thương lượng tại đây giờ đầy đủ thực hành bằng đôla Mỹ, rand Nam Phi và vài tiền tệ khác.
16,3 tỷ USD – GDP năm 2016
Khủng hoảng kinh tế – chính trị giai đoạn 2000 – 2008 toàn bộ thổi bay nửa GDP của Zimbabwe. Theo Ngân hàng Thế giới (WB), đây là tốc độ co lại lớn nhất của 1 nền kinh tế trong thời bình.
Kinh tế Zimbabwe chỉ bình phục 1 thời kì ngắn, sau đó lại rơi vào suy thoái, do thương nghiệp sút giảm và nhiều đợt hạn hán lớn. Tổng thống Mugabe thì đổ lỗi cho phương Tây, nhất là Anh. Ông cho rằng đây là kịch bản các nước thực hành để phế ông, vì đã tịch thâu đất của người da trắng.
74% – dân số sống dưới 5,5 USD 1 ngày
 |
|
Cảnh sát bắt giữ 1 người tham dự bạo loàn năm ngoái. Ảnh: Reuters |
Khủng hoảng kinh tế và chính trị đã làm tỷ lệ đói nghèo ở đây tăng cao. Giai đoạn 2000 – 2008, con số này lên tới hơn 70%, WB cho biết. Việc này đã làm số người nghèo cùng cực ở đây chiếm 20% dân số.
Dù vậy, con số này vẫn còn rẻ hơn nhiều nước châu Phi cận Sahara khác – nơi 41% dân số sống dưới 1,9 USD 1 ngày năm 2013.
81 – số thuê bao di động trên mỗi 100 người
Điện thoại di động là công cụ giao thiệp bậc nhất với người Zimbabwe. Tuy nhiên, dù rất nhiều người dân có dế yêu, chỉ 43% có đài, 37% có TV và 10% có máy tính, theo Khảo sát Sức khỏe và Dân số Zimbabwe năm 2015.
Hà Thu(theo BBC)
