Số liệu mới thông báo của thương chính cho biết, 6 tháng đầu năm Việt Nam du nhập từ Hàn Quốc đạt 22,5 tỷ USD, khi mà xuất khẩu 6,5 tỷ USD, làm cho nhập siêu của Việt Nam từ thị phần Hàn Quốc lên tới 16 tỷ USD. Mức thâm hụt thương nghiệp này đã giúp Hàn Quốc soán ngôi Trung Quốc (13 tỷ USD), trở thành nước mà Việt Nam nhập siêu lớn nhất.
Thực tế, những cảnh báo về việc Việt Nam nhập siêu lớn từ Hàn Quốc đã có từ lâu, khi các “đại gia” Hàn Quốc khởi đầu dồn lực đầu tư vào Việt Nam. Năm 2010, nhập siêu của Việt Nam từ Hàn Quốc là 6,67 tỷ USD. Con số này tăng lên 14,09 tỷ USD 3 năm sau đó và chóng vánh lên mức 20,6 tỷ USD chấm dứt năm 2016. Năm nay, mới qua 6 tháng, số liệu nhập siêu từ thị phần này đã xấp xỉ 16 tỷ USD. Nghĩa là, nhập siêu từ Hàn Quốc tăng với tốc độ nhanh dần đều trong 7 năm qua.
Lý giải việc Hàn Quốc giữ ngôi đầu bảng trong thâm hụt thương nghiệp với Việt Nam nửa đầu năm nay, Thứ trưởng Công Thương – Đỗ Thắng Hải nhìn nhận, các tập đoàn lớn của Hàn Quốc tại Việt Nam đã tận dụng lợi thế được hưởng thuế suất ưu đãi 0% từ Hiệp định thương nghiệp Việt Nam – Hàn Quốc có hiệu lực từ đầu năm để tăng cường nhập hàng từ Hàn Quốc.
“Họ du nhập cốt yếu là máy móc, phụ tùng thiết bị và nguyên phụ liệu cho phân phối, đặc trưng là Samsung”, ông Hải nhắc.
Xu hướng này, theo đại diện Bộ Công Thương, sẽ tiếp diễn trong nửa cuối năm 2017, bởi thông lệ hàng năm, xuất khẩu từ tháng 6 trở đi khởi đầu vào chu kỳ tăng trưởng, nên các đơn vị gia tăng du nhập để phân phối các đơn hàng xuất khẩu.
Thực tế, sức ép nhập siêu từ Hàn Quốc đã được cảnh báo từ khi Hiệp định thương nghiệp tự do Việt Nam – Hàn Quốc (VKFTA) có hiệu lực năm 2015. Chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long cho rằng cốt lõi vấn đề vẫn nằm ở kỹ năng khó khăn của các đơn vị Việt Nam khi chưa tận dụng được lợi thế mà VKFTA mang lại. Ở chiều trái lại, các đơn vị Hàn Quốc đã làm khá tốt điều này. Ông Long phân tách, về bản tính các FTA sẽ tạo thời cơ giao thương giữa 2 thị phần, song do khả năng của các đơn vị trong nước còn yếu, hàng hóa xuất khẩu sang Hàn Quốc cốt yếu là nông – thủy sản nên trị giá không cao. Điều này dẫn tới việc khi nhiều FTA đi vào hiệu lực, nhập siêu từ các thị phần khác có khuynh hướng gia tăng.
 |
Ngoài tận dụng lợi thế từ FTA Việt Nam – Hàn Quốc mang lại, thì lượng vốn lớn đầu tư từ Hàn Quốc rót vào Việt Nam thời kì qua cũng lý hương nguyên nhân vì sao nhập siêu từ nước này tăng nhanh. Số liệu của Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Kế hoạch & Đầu tư), nửa đầu năm nay đã có 4,95 tỷ USD vốn FDI từ Hàn Quốc đăng ký vào Việt Nam, chiếm 1 phần tư tổng vốn đăng ký. Hàn Quốc cũng dẫn đầu về số công trình cấp mới, công trình tăng vốn. Phần lớn vốn FDI Hàn Quốc đăng ký trong 6 tháng đầu năm hội tụ vào lĩnh vực công nghiệp chế biến – chế tác, nên nhu cầu du nhập các thiết bị, máy móc vào Việt Nam được dự đoán sẽ tăng trong thời kì tới.
“Doanh nghiệp Hàn Quốc đầu tư lớn vào Việt Nam và sử dụng chính tiền đầu tư trở lại du nhập sản phẩm, nguyên liệu máy móc… từ Hàn Quốc để chuyên dụng cho phân phối tại Việt Nam. Vì thế, bản tính nhập siêu của Hàn Quốc khác Trung Quốc, nên chưa đáng lo”, Tiến sĩ Nguyễn Đức Thành – Giám đốc Viện Nghiên cứu kinh tế và chính sách nhận xét.
Cho rằng con số thâm hụt thương nghiệp gần 16 tỷ USD nghiêng về phía Hàn Quốc là con số đáng chú ý, song theo ông Ngô Trí Long, không nên vội vàng nghĩ tới áp rào cản thương nghiệp, hàng rào công nghệ với thị phần Hàn Quốc lúc này.
“Hàn Quốc là nước tăng trưởng, có bảo hành lâu dài sản phẩm tốt, tôi và các bạn nhập cốt yếu qua đường chính ngạch. Nếu sử dụng rào cản công nghệ phi lý sẽ tác động tới mối quan hệ làm ăn chẳng những với Hàn Quốc, mặc cả với các nước”, chuyên gia này nhắc, đồng thời nhấn mạnh, đây là thời cơ để các đơn vị trong nước tăng tiến hơn khả năng khó khăn, cũng như tận dụng lợi thế mà các FTA mang lại.
Anh Minh
