Trong cuộc họp báo chiều 15/8, Bộ Tài chính thông báo định hướng sửa cùng lúc 5 Luật về Thuế với 1 loạt những đề nghị tăng, từ thuế tiêu thụ đặc trưng, thu nhập công ty, thu nhập tư nhân đến trị giá gia tăng (VAT)…
Theo nhiều chuyên gia, 1 trong những nguyên nhân chính cần kíp đổi thay Luật các loại thuế vẫn là để tăng thu ngân sách. Dù chưa thông báo báo cáo thẩm định ảnh hưởng của tăng thu ngân sách từ những đề nghị lần này, nhưng đại diện Bộ Tài chính cũng thừa nhận, việc sửa đổi sẽ giúp cơ cấu lại 1 cách hợp lý nguồn thu, đặc trưng trong bối cảnh càng ngày càng đưa các loại thuế nhập cảng về 0% theo các xin hứa quốc tế đang đến rất gần.
Theo đại diện lãnh đạo Vụ Chính sách thuế – Bộ Tài chính, để xin hứa thực hành các xin hứa hội nhập quốc tế, tránh những ảnh hưởng bất lợi do công đoạn cắt giảm thuế, bộ máy thuế Việt Nam cần điều chỉnh về 1 số chính sách thuế nội địa theo thiên hướng chuyển dần từ thuế gián thu (là loại thuế được cộng vào giá, là 1 phòng ban cấu thành của mức giá hàng hóa) sang thuế trực thu (là loại thuế thu trực tiếp vào khoản thu nhập, lợi ích thu được của các công ty kinh tế hoặc tư nhân.
 |
|
Tỷ lệ tiêu thụ nước ngọt ở Việt Nam ngày 1 gia tăng và theo Bộ Tài chính, cần đánh thuế để tránh tiêu dùng hàng hóa có thể gây hại cho không phờ phạc hay bơ phờ này. |
Từ năm 2018, thuế nhập cảng phần nhiều các hàng hóa về 0%. Do đó, các loại thuế như tiêu thụ đặc trưng hay thu nhập từ trúng xổ số của các “tỷ phú” Vietlott… mới được tính đến.
Tiêu thụ đặc trưng là sắc thuế có nhiều đổi thay nhất, chính yếu theo hướng tăng mức thuế phải đóng. Một số hàng hóa được nhiều người quan tâm vào danh sách tăng thuế như ôtô bán vận tải, nước ngọt, thuốc lá. Nếu như ôtô bán vận tải tăng thuế suất từ 15% lên 33% thì mỗi lon nước ngọt, cũng có thể phải gánh thêm thuế. Tương tự, thuốc lá thay vì chịu 1 loại thuế tiêu thụ đặc trưng sẽ bị áp thuế hỗn tạp, vừa tăng thuế suất lại vừa thêm thuế tuyệt đối thu trên mỗi bao thuốc.
Tuy nhiên, với những hàng hóa này, theo Bộ Tài chính, nguyên nhân không chỉ là tăng thu ngân sách mà còn vì nguyên nhân “không phờ phạc hay bơ phờ”. Ví dụ với nước ngọt, theo Bộ Tài chính, còn để tránh hiện trạng thừa cân, béo phì của Việt Nam. Cơ quan này dẫn 1 loạt số liệu từ WHO và các nghiên cứu dò hỏi của các công ty tương đốic để cho thấy tỷ lệ thừa cân béo phì đang tăng nhanh ở Việt Nam, nguy cơ gây nhiều bệnh như tiểu các con phố, tim mạch. Trong báo cáo, Bộ này cũng đưa trường hợp các nước trong bản đồ như Thái Lan, Lào, Campuchia đã áp thuế với nước ngọt.
Tương tự, với thuốc lá, cơ quan này cũng nhấn mạnh mục đích tăng thuế là để “tránh thanh thiếu niên tiếp cận với thuốc lá và góp phần đùm bọc không phờ phạc hay bơ phờ cộng đồng”.
Một số sắc thuế tương đốic cần đổi thay nhằm mục đích “phù hợp với thông lệ quốc tế” như tăng thuế thu nhập từ trúng xổ số Vietlott lên 30% thay vì 10% như hiện tại. Bộ Tài chính cho rằng tỷ lệ tính thuế ở Việt Nam quá ít so với những người trúng độc đắc ở Mỹ. Tuy nhiên, thực tiễn ở Mỹ, nguyên nhân áp thuế cao với người trúng xổ số là nhằm khuyến khích họ nhận giải thưởng từng đợt, theo năm thay vì nhận luôn 1 khoản lớn, chuẩn y đó nhằm điều chỉnh hành vi của người trúng số chứ không để thu ngân sách.
Ngược lại, 1 số sắc thuế được sửa đổi theo hướng giảm nhằm giải quyết những bất cập hiện tại, trong đó có thuế thu nhập tư nhân. Thuế thu nhập tư nhân hiện được tính theo biểu thuế lũy tiến với 7 bậc, mỗi bậc lại quy định số thu nhập tương đối lẻ gây khó nhớ, phức tạp cho người nộp thuế. Chưa nói, giãn cách giữa ở các bậc rẻ quá hẹp dễ dẫn đến dancing bậc thuế khi tổng hợp thu nhập vào cuối năm làm cho tăng số thuế phải nộp. Do đó, biểu thuế suất mới với số bậc tính thuế giảm xuống 5, đổi thay thu nhập tính thuế cho các bậc 1, 2 giúp những người có thu nhập rẻ không phải nộp thuế quá nhiều được đưa ra.
Cũng vì để giải quyết bất cập, Thuế Giá trị gia tăng (VAT) được đề nghị sửa với nhiều hàng hóa đang chịu thuế 5% lên 6%, hay từ 10% lên 12%. Nhiều hàng hóa cũng vào diện chịu thuế VAT như phân bón, máy móc, thiết bị chuyên dùng chuyên dụng cho cho cung cấp nông nghiệp, tàu đánh bắt xa bờ, chuyển quyền tiêu dùng đất… Lý do được Bộ đưa ra là để tháo dỡ gỡ khó khăn cho công ty trong nước cung cấp những hàng hóa chịu thuế bằng 50% mức thuế suất thường ngày, cam đoan những hàng hóa này khó khăn đồng đẳng với hàng nhập cảng cùng loại.
Các đề nghị của Bộ Tài chính sau khi lấy quan điểm sẽ báo cáo để Chính phủ trình Ủy ban thường vụ Quốc hội trong kỳ họp tới.
