Ông Trương Trọng Nghĩa: Doanh nghiệp FDI đi thì chúng ta còn lại gì?

Sáng 24/10, Quốc hội thảo luận ở đội về diễn biến tăng trưởng kinh tế xã hội năm 2017, tiêu chí năm 2018.

Doanh nghiệp FDI ‘hắt khá xổ mũi’ là ngân sách tỉnh gặp vấn đề

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng, sau 9 tháng ước đã có kỹ năng kỹ sảo đạt và vượt 13/13 kế hoạch kinh tế xã hội Quốc hội giao là “1 đột ngột”. Tuy nhiên, Chủ tịch Kim Ngân lưu ý, cần phân tách sự phụ thuộc của nền kinh tế vào các đội chức có vốn đầu tư nước ngoài.

“Chúng ta không phân biệt đội chức FDI với trong nước, nhưng cần phân tách để thấy đội chức nội vẫn đang rất yếu.

Cụ thể, 1 số nguyên tố đột biến làm cho GDP cả nước đạt 6,41% như lĩnh vực điện tử tăng 45% là nhờ Samsung ra mắt hàng hóa smartphone mới, hay phân phối kim khí tăng 24,4% do Formosa đã đi vào hoạt động và dự trù trong năm nay phân phối ra được 1,5 triệu tấn thép thô.

“Tôi nhớ ngày xưa tại tỉnh Hải Dương, nguồn thu lớn nhất của tỉnh này trông vào đội chức ôtô Ford. Chủ yếu nguồn thu trông vào đội chức này nên khi ‘ông’ này “hắt khá sổ mũi” là ngân sách tỉnh có vấn đề luôn”, Chủ tịch Quốc hội nêu.

Chia sẻ ý kiến này, đại biểu TP HCM Trương Trọng Nghĩa lo lắng khi xuất khẩu vừa qua tăng nhưng lại dựa vào những đội chức lớn, đặc trưng là đội chức FDI. Bài học nhãn tiền được vị đại biểu TP HCM đề cập tới trong câu chuyện tăng trưởng công nghiệp ôtô, khi đặt tiêu chí nâng tỷ lệ nội địa hoá lên 30-40% và đưa ra chính sách lôi kéo vốn nước ngoài, nhưng thực tại chỉ đạt được vài %.

“Muốn nội địa hóa phải giảng giải được nhân công, phân phối được phòng ban nào đó, chứ giờ như Toyota rút đi thì tôi và các bạn còn lại gì?”, ông đặt nghi vấn.

Đại biểu Trương Trọng Nghĩa (TP HCM) lo lắng về sự phụ thuộc của nền kinh tế vào 1 số đội chức FDI lớn. Ảnh: Hoài Thu

Theo vị đại biểu, đóng góp của đội chức Việt vào chuỗi cung ứng với đội chức FDI chỉ tính bằng cần lao giá phải chăng, tiền lương phải chăng nên thực tại “không được hưởng bao lăm FDI cả”. Do đó cần phải tính toán thế nào để tham dự vào chuỗi cung ứng trị giá toàn cầu, tạo ra những “hàng hóa của Việt Nam”.

Cũng phân tách sự phụ thuộc vào các đội chức FDI lớn, ông Trần Anh Tuấn – quyền Viện trưởng Viện Nghiên cứu tăng trưởng TP HCM gọi đây là “sự trục trặc của nền kinh tế”.

Ông phân tách, tăng trưởng 9 tháng đạt 6,41% 1 phần nhờ xuất khẩu tăng cao, nhưng phụ thuộc vào đội chức FDI. Các đội chức này nhập nguyên vật liệu từ các nước có tập đoàn mẹ, điển hình là Samsung và Formosa… rồi tận dụng lợi thế cần lao phải chăng ở đất nước thứ 3 như Việt Nam, rồi xuất khẩu hàng hóa thành phẩm. Trong khi đó, đội chức trong nước chưa tham dự chuỗi cung ứng, trị giá gia tăng dành cho Việt Nam rất phải chăng.

“Giá trị gia tăng để lại cho Việt Nam phải chăng. Các đội chức FDI xuất khẩu, nhập cảng nhiều nhưng thực tại đóng góp cho các nền kinh tế khác, chứ không phải Việt Nam”, quyền Viện trưởng Viện Nghiên cứu tăng trưởng TP HCM nêu.

“Chúng ta vui vì GDP năm 2017 có thể tăng 6,7% như tiêu chí, 13/13 kế hoạch Quốc hội giao đạt và vượt. Nhưng phải nhìn nhận và khắc phục các trục trặc của nền kinh tế thì mới tăng trưởng lâu dài”, ông cảnh báo.

Không có chuyện tăng trưởng dựa vào dầu thô, nguồn vốn vay

Phó chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách Bùi Đặng Dũng băn khoăn trước con số tăng trưởng quý III đạt 7,46% trong bối cảnh giải ngân vốn đầu tư chậm, trái phiếu không chi được, thu của cả 3 khối đội chức đều không đạt…

Làm rõ điều này, Phó thủ tướng Vương Đình Huệ khẳng định, không có chuyện tăng trưởng chạy theo tăng dầu thô, nguồn vốn vay. Ông đào tạo, năm 2017 tiêu chí dầu thô đặt ra chỉ 13,28 triệu tấn, giảm 3 triệu tấn so với 2016. Mỗi triệu tấn dầu thô giảm đi, GDP giảm 0,25%. “Như vậy, giảm 3 triệu tấn, làm giảm GDP 0,75%”, Phó thủ tướng chứng dẫn.

Còn chỉ số nguồn vốn vay, 9 tháng tăng 12% gần bằng cùng kỳ năm 2016. Vì thế, chuyện “tăng trưởng dựa vào nguồn vốn vay cũng không phải”.

Trước ý kiến lo ngại, 3 tháng cuối giả như nguồn vốn vay tăng thêm 9% sẽ dẫn tới nguy cơ lạm phát, ông Vương Đình Huệ trấn an, đây chỉ là kế hoạch định hướng. “Điều hành nguồn vốn vay còn phụ thuộc kỹ năng kỹ sảo thu nhận của nền kinh tế, ta dẫn nó đi đâu thôi. Trước đây, nguồn vốn vay tăng 30-36% và năm 2009, cao điểm nhất là 53,9% ngày giờ chỉ còn 1 nửa. Nhưng, độing mức nguồn vốn vay không cấp thiết bằng luôn luôn có chữ tín nguồn vốn vay. Chỉ cần 1 đội chức BĐS phá sản thì kéo theo dây chuyền đổ vỡ”, Phó thủ tướng đào tạo, đồng thời chứng dẫn vừa rồi nguồn vốn vay cốt yếu “chảy” vào công nghiệp chế tác, nông nghiệp, hoàn toàn thích hợp với quy tắc.

Ông nhắc thêm, tính GDP không phải cộng các quý lại rồi chia bình quân. GDP mỗi quý, mỗi tháng khác nhau và tính trực tiếp của quý đó. Còn cả năm thì tính theo cả năm. Như muốn đạt tăng trưởng 6,7% thì tăng trưởng quý IV không phải 7,9% theo cách tính bình quân sẽ chỉ là 7,31%.

Nguyễn Hoài – Hoàng Thùy