Tại cuộc họp Thường trực Chính phủ cuối tháng 8 vừa qua, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đặt vấn đề Thống đốc Ngân hàng Nhà nước tính toán kỹ năng nâng chỉ tiêu tăng trưởng nguồn vốn vay cả năm lên trên 20% để đáp ứng nguồn vốn chuyên dụng cho nền kinh tế. Tuy nhiên, Tiến sĩ Trần Đình Thiên, Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cho rằng nguồn vốn vay năm nay chỉ nên tăng không quá 18%.
Lý giải cho quan niệm này, theo ông Thiên, điều không được lãng quên nhất là mục đích để tăng trưởng nguồn vốn vay trến 20% là gì. Trong bối cảnh ngày nay, ông cho rằng việc kỳ vọng tăng trưởng nguồn vốn vay để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế là không khả quan. Bởi từ giờ đến cuối năm, thời kì quá ngắn để tăng trưởng nguồn vốn vay có tác động làm cho tăng trưởng GDP, do nó có độ trễ khăng khăng, ít nhất là phải qua năm 2018. Như vậy, tăng nguồn vốn vay cao không giúp GDP đạt được chỉ tiêu cho năm nay, khi mà qua năm thì chỉ tiêu tính toán hoàn toàn hơic.
 |
|
Tiến sĩ Trần Đình Thiên cho rằng chỉ nên tăng trưởng nguồn vốn vay 18%. Ảnh: PV. |
Thứ hai là vấn đề thu nạp nguồn vốn vay của nền kinh tế. Viện trưởng Thiên cho rằng, kỹ năng thu nạp nguồn vốn vay của nền kinh tế hiện không tốt. Đây là 1 duyên do rất đáng quan tâm. Trước hết là do công ty Việt ngày nay có sức sống yếu (kỹ năng kỹ sảo cạnh tranh, điều kiện hoạt động…), kỹ năng chuyển hóa nguồn vốn vay thành tăng trưởng rất phải chăng. Đến hiện tại, số công ty đủ kỹ năng kỹ sảo nộp thuế thu nhập công ty chỉ còn khoảng 33% (giảm 1 nửa so với các năm trước). Và trong bối cảnh này thì thu nạp nguồn vốn vay cực kỳ cạnh tranh.
Vấn đề thứ ba theo ông Thiên là hiệu ứng trên toàn nền kinh tế vĩ mô. Với nhiều tính toán, cần phải nghiên cứu kỹ xem tăng trưởng nguồn vốn vay 1% thì tác động thế nào đến lạm phát và tăng trưởng GDP. Và theo kết quả phân tách vừa mới đây của Đại học Kinh tế Quốc dân thì hiệu ứng tăng trưởng chỉ bằng 1 phần năm so với hiệu ứng lạm phát. Nghĩa là kỹ năng tác động lạm phát mạnh hơn nhiều so với tăng trưởng GDP. Như vậy, ví thử Việt Nam cứ cố tăng trưởng mạnh nguồn vốn vay thì sẽ đánh đổi nguy cơ như cách đây 5 năm là bơm nguồn vốn vay ra quá nhiều nhưng tăng trưởng GDP không được bao lăm, trái lại tác động đến lạm phát quá mạnh. Và điều này sẽ gây rủi ro rất lớn cho nền kinh tế.
Yếu tố thứ tư ông Thiên lo ngại là nguy cơ chệch hướng dòng tiền. Nếu bơm nguồn vốn vay 1 cách đại trà thì kỹ năng nguồn tiền sẽ bị hút vào đất đai. Trong khi nền kinh tế Việt Nam khuynh hướng đầu tư rất mạnh. Thực tế là tăng trưởng nguồn vốn vay cho đất đai hiện hơi cao. Do vậy, việc đẩy mạnh nguồn vốn vay không giúp tăng kỹ năng kỹ sảo cho đầu tư, tăng trưởng kinh tế mà lại tăng rủi ro.
Viện trưởng Kinh tế Việt Nam cho rằng, trước những bất cập của tăng trưởng nguồn vốn vay như trên, Việt Nam cần đặt ra những chỉ tiêu tăng trưởng dài hạn hơn chứ không phải dựa vào giải pháp tình thế từng năm, từng quý như ngày nay. Và theo ông, hiện Chính phủ đang có sự chuyển biến khi khởi đầu tụ họp tháo dỡ gỡ những cạnh tranh, trói buộc của công ty (giảm các giấy tờ, mức giá…).
Điều này theo ông Thiên đòi hỏi những nỗ lực dẻo dai hơn và cố gắng cao hơn ở nhà điều hành vì nó đụng chạm đến thiết chế cũng như xung đột lợi ích. Tuy phải tốn nhiều năm trời, nhưng ví thử thành công, thiết chế sẽ trở thành sáng tỏ hơn, công ty hoạt động tốt hơn và tăng trưởng kinh tế sẽ lâu dài hơn. Khi đó, không được lãng quên nhất là hiệu quả đồng vốn sẽ cải thiện nhiều.
Còn ngày nay, ông Trần Đình Thiên nhấn mạnh, ví thử Việt Nam cứ chạy theo chỉ tiêu tăng trưởng nguồn vốn vay cao trên 20% bằng mọi giá thì hiệu quả tăng trưởng GDP không cao, khi mà phải đối mặt nguy cơ lạm phát, nợ xấu tiếp diễn tăng và gây bất ổn kinh tế vĩ mô.
Thanh Lê
