Theo nhiều chuyên gia, bản tính của hàng loạt đề nghị sửa 5 Luật Thuế vừa rồi từ Bộ Tài chính, vẫn là để tăng thu ngân sách và làm cho gánh nặng thuế của người dùng chất chồng hơn cho dù cơ quan này có lập luận vì nguyên nhân nào chăng nữa.
Trong các đề nghị vừa qua, Bộ Tài chính đưa ra hơi nhiều ý tưởng giảm thuế, như giảm thuế thu nhập tư nhân cho những người chịu thuế ở bậc 1, 2 và khẳng định đề nghị mới “vững chắc có lợi cho người nộp thuế”. Tuy nhiên, theo các nhà phân tách, thực tiễn đề nghị này không nhằm đùm bọc cho người thu nhập rẻ.
Theo quy định, mức khởi điểm chịu thuế thu nhập là 9 triệu đồng, tương tự, những người thuộc diện đóng thuế ở bậc 1, 2 mà sắp tới sẽ được đóng ít thuế hơn với mức 5% thay vì 10% theo dự thảo mới, vẫn phải có thu nhập từ tiền lương ít ra trên 19 triệu đồng. Mức này khó có thể gọi là thu nhập rẻ.
Trao đổi với tin báo, Tiến sĩ kinh tế Bùi Trinh còn chính trực cho rằng, việc Nhà nước giảm thuế thu nhập nhưng tăng những thuế hơic đánh vào người dùng như thuế trị giá gia tăng (VAT) là 1 hình thức “đứng về phía người giàu và đẩy gánh nặng thuế lên vai toàn dân”.
Thực tế, việc Bộ Tài chính đòi tăng thuế VAT lần này làm cho nhiều đơn vị, người dùng lo lắng. Ý tưởng đang được đưa ra lấy quan điểm ngày nay là đưa thuế suất VAT các sản phẩm, nhà sản xuất vốn chịu thuế 5% lên 6%; lực lượng sản phẩm nhà sản xuất thuế 10% lên 12% từ đầu năm 2019.
 |
|
Mọi tầm giá sinh hoạt của người dân sẽ nhóm lên ví thử VAT tăng. Ảnh: Bloomberg. |
Như vậy, tầm giá sinh hoạt của 1 hộ gia đình có hai vợ chồng và hai con vững chắc sẽ tăng đáng kể ví thử cùng lúc VAT của các sản phẩm và nhà sản xuất không được lãng quên đều “nhảy” thuế. Đầu tiên là nước sạch tăng từ 5% lên 12%, điện tăng từ 10% lên 12%; các loại rau, hoa quả hay tầm giá thuốc chữa bệnh, nhà sản xuất vắc xin… tăng từ 5% lên 6%, thực phẩm đã chế biến như đồ uống, nước ngọt, xống áo, xăng, dầu, tầm giá chuyên chở… đều tăng VAT từ 10% lên 12%. Như vậy, gần như sẽ đổ lên đầu người dân khi mà mức giảm thuế thu nhập theo đề nghị của Bộ sẽ chẳng thấm vào đâu bởi chưa chắc hai vợ chồng họ được ở diện phải đóng thuế.
Thực tế, ngay cả khi chưa xuất hiện ý tưởng tăng các loại thuế dùng này, người dân đã “oằn lưng” với thuế tiêu thụ đặc thù của xăng – sản phẩm không được lãng quên. Giữa năm ngoái, Bộ Tài chính đã đề nghị nâng khung thuế tiêu thụ đặc thù với sản phẩm này từ mức 1.000-4.000 đồng lên 3.000-8.000 đồng. Như mọi khi, cơ quan nắm giữ “túi tiền đất nước” vẫn lập luận là việc này là vì lợi ích đất nước, vì chỉ tiêu đùm bọc môi trường.
Theo tính toán của Công ty chứng khoán TP HCM (HSC), ví thử thuế VAT các sản phẩm tăng thêm 2% có thể giúp ngân sách thu thêm 59.000 tỷ đồng, từ đó tăng tỷ trọng thu ngân sách từ VAT của Việt Nam lên 33%. Theo các chuyên gia, tỷ lệ này là quá cao.
“Đây có nhẽ là nguồn tin không tốt cho các cổ phiếu ngành nghề hàng dùng”, báo cáo của HSC nhận định. Bên cạnh đó, các chuyên gia phân tách của HSC cũng cho rằng đề nghị giảm thuế thu nhập đơn vị cho đơn vị siêu nhỏ còn 15%, đơn vị nhỏ và vừa còn 17% mà Bộ này đưa ra cùng thời điểm với tăng các loại thuế trên sẽ không mang lại nhiều hăng hái, nhất là khi vẫn tăng thuế VAT. “Mục đích của đề nghị này vẫn là nhằm tăng thu thuế và giảm sự phụ thuộc của Bộ Tài chính vào 1 số ít nguồn thu như ngày nay”, HSC kể.
Không thể phủ nhận khuynh hướng tăng thuế VAT đang được nhiều nước nhắm tới, như Mỹ, Anh hay châu Âu. Tuy nhiên, họ chọn khuynh hướng tăng thuế dùng nhưng đồng thời sẽ giảm mạnh thuế thu nhập, trong đó có thuế thu nhập đơn vị và thuế thu nhập tư nhân. Thế nhưng, ở lần đề nghị này, Bộ Tài chính của Việt Nam lại thiên mạnh về “tăng” nhiều hơn “giảm” bởi chừng độ giảm của thuế thu nhập tư nhân lẫn đơn vị hơi ít. Do đó, nhiều quan điểm vẫn cho rằng, cơ quan này nên cân nhắc bởi ví thử tăng quá mạnh có thể gây tác dụng ngược. Theo chuyên gia Ngô Trí Long, thậm chí Bộ Tài chính còn nên giảm thuế bởi khi đó tổng số thu ngân sách mang về có thể còn lớn hơn.
Tại họp báo chiều 15/8, Bộ Tài chính đã thông báo định hướng sửa cùng lúc 5 Luật về Thuế với 1 loạt những đề nghị tăng, từ thuế tiêu thụ đặc thù, thu nhập đơn vị, đến trị giá gia tăng (VAT)…
Các đề nghị sửa Luật của Bộ Tài chính đang được đưa ra lấy quan điểm để trình báo cáo Chính phủ và có thể báo cáo Uỷ ban Thường vụ Quốc hội ngay trong năm nay.
