Một buổi tối giữa tuần, thời điểm mà đầy đủ người Australia đang ở nhà nấu bữa tối, chưa đầy 1 phần ba căn hộ tại khu Docklands (bang Victoria, Australia) là sáng đèn. Hầu hết cửa hiệu và nhà hàng khu này đã đóng cửa. Những người chuyển động ở đây có vẻ cũng là để đến nơi tương đốic.
“Những tòa tháp ma” là tên gọi dành cho những tòa nhà chung cư cấp cao như ở Docklands, với các căn hộ 3 phòng ngủ, giá gần 1 triệu USD nhưng lại không có đứa ở. Khái niệm này tương đối phổ biến với nhà đầu tư Trung Quốc – những người thường chỉ mua chứ ít khi đến sống. Những căn hộ tối om ở đây là tượng trưng cho 1 thị phần đất đai mà ngay cả giới trung lưu cũng cảm thấy đắt đỏ.
 |
|
Các tòa nhà chung cư tại khu Docklands. Ảnh: Bloomberg |
Giới chức Australia đang mua cách xoa dịu sự bất bình của người dân và tăng thuế với người mua ngoại quốc. Bang New South Wales đã tăng gấp đôi tiền phụ phí khi người nước ngoài mua nhà đất. Western Australia cũng vừa bổ sung 1 loại thuế. Nhiều bang cũng áp thêm thuế lên các đất đai bỏ trống từ 6 tháng trở lên.
Dù vậy, việc xác minh 1 căn nhà có bị bỏ trống hay không cũng là vấn đề đau đầu với giới chức. Bang Victoria dự tính để chủ sở hữu tự kê khai, và sẽ giám sát việc tiêu dùng điện, nước để phát hiện người đề cập láo. Cơ quan thuế Australia thì gợi ý dựa vào hóa đơn thuế hoặc nguồn tin bưu điện.
Tuy nhiên, các chuyên gia đất đai cho biết việc thuê người đến, bật các công tắc, vòi nước để giả vờ có đứa ở là rất tiện dụng. Bên cạnh đó, rất nhiều căn hộ chỉ là trống nhất thời, để chờ con cái sang học đại học, hoặc chuyển được cả gia đình sang đây. Vì thế, chính sách này cũng khiến cho nhiều người nghi ngờ về độ công bằng.
“Rồi gì nữa đây? Chúng ta sẽ đánh thuế cả những người mua giày mới về mà không đi à?”, Monika Tu – Giám đốc chi nhánh Sydney tại Black Diamondz – đơn vị chuyên bán đất đai cấp cao cho người Trung Quốc cho biết.
Dù vậy, động thái của Australia cũng nằm trong khuynh hướng chung toàn cầu, cốt yếu để bức xúc lại dòng tiền đồ sộ rời khỏi Trung Quốc và đổ vào đất đai trên toàn toàn cầu. Thuế đánh lên nhà trống cũng đã được vận dụng tại Vancouver, Toronto (Canada) và 1 số địa bàn ở London, Dublin.
Tại Vancouver, những căn nhà này phải có đứa ở chí ít 6 tháng trong 1 năm, nếu không sẽ phải nộp thuế. Chủ nhà cũng sẽ phải nộp thủ tục công nhận vào tháng 12. Nếu vi phạm, họ có thể bị phạt tới 8.150 USD 1 ngày.
Một nghiên cứu về thị phần Australia của Trung tâm Nghiên cứu City Futures cho thấy trong buổi tối họ dò xét, cứ 10 căn nhà thì hơn 1 căn bỏ trống. Số căn trống đã tăng 19% tại Melbourne và 15% tại Sydney so với 5 năm trước.
Người nước ngoài, cốt yếu là từ Trung Quốc, đã mua 25% nhà mới tại New South Wales và 16% tại Victoria trong năm tính đến tháng 9/2016. Giá làng nhàng 1 căn nhà tại Sydney đã tăng gấp đôi tính từ lúc năm 2009, theo đơn vị nghiên cứu CoreLogic. Hơn 60% cư dân Sydney đổ lỗi việc này cho tiền đầu tư từ nước ngoài.
Việc mua đất đai cấp cao rồi bỏ trống đã làm dấy lên làn sóng bức xúc tại đây, đặc trưng với đội ngũ người vô gia cư. Còn đối với những nhà đầu tư sung túc Trung Quốc, tăng thuế cũng chỉ như thêm 1 khoản giá tiền mà thôi. Khi giá 1 căn hộ hai phòng ngủ tại Sydney và Melbourne phải chăng hơn 25% so với Thượng Hải, người Trung Quốc vẫn coi Australia là địa điểm lý tưởng để cất giữ tiền nong, đặc trưng khi đồng NDT đang mất giá và họ mua cách phổ biến hóa của cải ra nước ngoài.
Leor Wong – Giám đốc đơn vị đất đai Australia Property Group Investment cho biết 1 người bạn của ông đã chi 1 triệu đôla Australia cho 1 căn hộ chỉ để đưa gia đình, bạn bè đến đây chơi 1 tháng mỗi năm. “Tôi không nghĩ ông ý sẽ bận lòng đến thuế này đâu”, Wong cho biết.
Dù vậy, Liu Yumei – 1 chủ nhà hàng 52 tuổi tại Suzhou (Trung Quốc) lại không cho là vậy. Căn hộ 2 phòng ngủ của bà tại Melbourne đã bỏ trống từ năm 2013, chỉ có những lúc để gia đình tụ tập ngắn hạn. Liu cho biết bà không muốn cho thuê căn hộ vì sợ người thuê sẽ khiến cho nó lộn xộn và xuống cấp. Liu mua nó để dành cho con trai khi học đại học.
Nếu bị đánh thuế, bà sẽ mất hơn 2.200 USD mỗi năm. Con số này đang khiến cho bà nghĩ về việc cho thuê. “Vài người bạn đề cập với tôi rằng tiền thuê ở Australia cao lắm và tôi không nên bỏ lỡ”, bà cho biết.
Dù vậy, 1 báo cáo của Chính phủ Australia chỉ ra tiền từ nước ngoài chỉ ảnh hưởng nhỏ lên giá nhà. Việc Trung Quốc kiểm soát dòng vốn rút ra, các nhà băng Australia dừng cho vay người mua nước ngoài và các khỏa thuế phí mới có thể sẽ khiến cho hoạt động này chậm lại.
Wong cho biết doanh số từ hoạt động bán nhà của doanh nghiệp ông đã giảm 60% trong năm qua. Họ do đó đã phải chuyển sang đẩy mạnh mảng cho thuê. “Anh phải biết cách tự vệ thôi. Giờ mảng cho thuê đang là hũ mật của cò mồi đất đai”, ông đề cập.
Hà Thu (theo Bloomberg)
