Sau gần 1 năm trốn ra nước ngoài, Bộ Công an cho biết, ông Trịnh Xuân Thanh đã ra tự thú tại cơ quan an ninh dò hỏi. Trước đó, ông Thanh bị Cơ quan Cảnh sát dò hỏi (Bộ Công an) khởi tố về tội Tham ô và Cố ý làm cho cho trái quy định về chủa quản kinh tế gây hậu quả nguy hiểm do liên đới sứ mệnh về hàng loạt sai phép xảy ra ở Tổng công ty Xây lắp dầu khí Việt Nam (PVC).
Đang từ công ty làm cho cho ăn có lãi, PVC dưới thời điều hành của ông Trịnh Xuân Thanh trở thành “con nợ khủng” của các nhà băng. Doanh nghiệp này khởi đầu buôn bán sa sút từ 2012, thời điểm ông Trịnh Xuân Thanh vẫn đang giữ chức Chủ tịch Hội đồng quản trị. Trong năm này doanh số của PVC giảm nguy hiểm do không có nguồn việc làm cho cho mới cho người cần lao.
Cùng với đó, 1 số công trình trung tâm bị giới hạn, giãn tiến độ và đặc thù là hàng loạt công ty con, công ty liên kết mà PVC đã rót vốn đồng loạt làm cho cho ăn thua lỗ trong năm này, đã làm cho PVC lỗ gần 1.850 tỷ đồng ngay trong năm 2012 và tăng lên gấp đôi 1 năm sau đó. Tổng cộng khoản tiền lỗ của PVC gần 3.300 tỷ đồng.
Thua lỗ lớn, nên tỷ suất lợi nhuận ròng rã trên vốn chủ sở hữu (ROE) của PVC năm 2013 âm tới 150,09%. PVC tiếp diễn rơi vào vòng xoáy mất cân đối dòng tiền.
 |
|
Dưới bàn tay “nhào nặn” của ông Trịnh Xuân Thanh, PVC từ 1 công ty có lãi thành con nợ ngàn tỷ. |
Không chỉ làm cho PVC suy sụp, dưới “bàn tay nhào nặn” của ông Thanh và thuộc cấp, PVC tiêu dùng hơn 86% vốn điều lệ đầu tư góp vốn vào các công ty con, công ty liên kết. Tuy nhiên, các công ty này trình bày sự yếu kém trong hoạt động phân phối buôn bán dẫn đến thua lỗ, bê bối mà điển hình là Công ty cổ phần thi công cơ giới và lắp máy dầu khí (PVC – ME).
PVC – ME được PVC thành lập năm 2009 với 102 tỷ đồng vốn rót từ công ty mẹ – PVC. Một năm sau đó, PVC tiếp diễn đổ thêm 200 tỷ đồng vốn vào công ty này. Do khả năng Ban lãnh đạo công ty yếu kém nên PVC-ME chỉ nhận công trình, sau đó đi thuê nhà thầu phụ thi công, còn mình đứng giữa ăn % nên đã xảy ra hàng loạt bê bối.
Theo kết luận của các cơ quan thanh tra Chính phủ, sau 3 năm thành lập PVC – ME mất rất nhiều vốn chủ sở hữu và gánh thêm khoản nợ trên 576 tỷ đồng. Doanh nghiệp này cũng đã lập “quỹ đen trăm tỷ” để tiêu dùng vào việc tiếp khách, biếu xén hoặc đi đối ngoại. Đơn cử, ngày 7/7/2011, phòng ban văn phòng đã rút 350 triệu đồng để mua… bộ đồ đánh golf cho “sếp”. Ngày 15/8/2011, có 4 khoản tiền trị giá 750 triệu đồng được rút 4 lần từ quỹ. Khoản tiền này sau đó được giải trình là đã tiêu dùng gần 550 triệu đồng để chi cho việc “sinh nhật bố sếp Thanh ở độing công ty”.
Cũng theo kết luận của Thanh tra Chính phủ tại công trình Nhà máy Ethanol Phú Thọ, cơ quan chức năng đã làm cho cho rõ những sai phép có liên đới đến nhà thầu là Tổng công ty Xây lắp Dầu khí (PVC) – thời điểm ông Trịnh Xuân Thanh làm cho cho Chủ tịch.
Dự án Phú Thọ độing mức đầu tư khi duyệt y là 1.317,5 tỷ đồng, trị giá gói thầu EPC hơn 59 triệu USD nhưng trong giai đoạn thực hành, chủ đầu tư PVB và nhà thầu PVC đã điều chỉnh trị giá thỏa thuận EPC tăng thêm hơn 14,3 triệu USD. Trong số 5 công trình thua lỗ của lĩnh vực dầu khí, độc nhất Ethanol Phú Thọ là công trình khởi công sớm nhất nhưng đến nay vẫn chưa được hoàn tất. Dự án ngừng thi công các hạng mục từ cuối 2011, và vẫn “án binh bất động” từ đó đến nay. Tới 31/12/2016, độing nợ phải trả của Ethanol Phú Thọ là 826 tỷ đồng.
Tình trạng công trình này tồi tệ đến nỗi, Thanh tra Chính phủ phải đưa ra nhận định: “Đến tháng 9.2016, chủ đầu tư PVB, nhà thầu PVC và PVN vẫn chưa có biện pháp, công trình ngày 1 lâm sâu vào trạng thái bế tắc, tiềm ẩn nguy cơ khó tiếp diễn thực hành”.
Cơ quan chủa quản các công trình thua lỗ ngàn tỷ – Bộ Công Thương buộc phải tới 4 phương án để xử lý công trình nhiên liệu sinh vật học đắp chiếu này, gồm: Tiếp tục triển khai công trình với nhà thầu PVC; thanh lý với nhà thầu PVC để tậu nhà thầu khác; cho vỡ nợ công ty, hoặc chuyển nhượng, thoái vốn.
Một công trình nữa của lĩnh vực dầu khí có “bóng dáng” của ông Trịnh Xuân Thanh và tới nay vẫn nằm trong số công trình ậm ạch, chưa thể hoàn tất sau 5 năm đầu tư là Nhà máy nhiệt điện Thái Bình 2.
Năm 2012, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam – PetroVienam và PVC được giao làm cho cho nhà thầu và liên doanh với 1 số nhà thầu khác tại công trình. Đây là công trình có công suất ngoài mặtt 1.200MW với độing mức đầu tư hơn 34.295 tỷ đồng (tương đương 1,7 tỷ USD). 5 năm sau công trình mới hoàn tất 79,4% mục tiêu. Đa số nhà thầu không chủ động được nguồn lực để thi công hoặc thi công cầm chừng, như nhà thầu PVC – PT, PVC – MS… Công tác mua sắm vật tư thiết bị của độing thầu PVC chậm, không đáp ứng tiến độ thi công lắp đặt hoặc đã ký thỏa thuận nhưng do chưa trả tiền nên nhà cung cấp khước từ giao hàng.
Việc 1 số cán bộ then chốt tại PVC bị khởi tố, dò hỏi đã phần nào tác động tới việc chọn lựa nhà thầu của gói thầu mua sắm vật tư, thiết bị… Bản thân PVC sau 1 thời kì vật lộn cùng nhà máy nhiệt điện Thái Bình 2, độing công ty này kiến nghị tập đoàn mẹ – PetroVietnam lập đội công việc, hỗ trợ xử lý cạnh tranh, tồn đọng.
Anh Minh
