Tại hội thảo Phát triển nhiệt điện than và các biện pháp che chở môi trường ở Việt Nam ngày 29/8, ông Nguyễn Tiến Thành – Giám đốc Nhà máy nhiệt điện Mông Dương 1 cho biết, từ khi vận hành vào cuối năm 2015, nhà máy đã cộng tác với nhiều đơn vị nghiên cứu, sắm biện pháp tái sử dụng tro xỉ. Hiện phần nhiều phần tro xỉ đáy của nhà máy (400.000 tấn 1 năm) đã có đơn vị bao tiêu để làm cho nguyên liệu cung cấp xi măng, trộn bê tông tươi, khi mà lượng tro xỉ bay (600.000 tấn 1 năm) lại đang bế tắc đầu ra.
Theo vị này, bãi thải xỉ của Nhà máy nhiệt điện Mông Dương 1 có dung tích 2,25 triệu m3, nay đã sử dụng khoảng 1,8 triệu m3. “Chỉ khoảng 8 tháng nữa là nhà máy có nguy cơ phải đóng cửa, đồng nghĩa hoang toàng gần 37.000 tỷ đồng đầu tư của Nhà nước”, ông đề cập và yêu cầu các cấp có thẩm quyền cho phép đơn vị được đầu tư vun đắp bãi thải xỉ số 2 để tàng trữ tro bay trong thời kì sắm lối ra cho loại nguyên liệu này.
Tương tự, Nhà máy nhiệt điện Duyên Hải 1, 3 mỗi năm thải ra hơn 2 triệu tấn tro xỉ than. Một số đơn vị đã ký thỏa thuận với 2 nhà máy này để lấy tro xỉ làm cho nguyên liệu vun đắp, tuy vậy kết quả rất tránh và hầu như chưa có lối ra. Dự kiến 2 năm nữa nếu không có biện pháp tiêu thụ thì bãi tro xỉ tại Trung tâm nhiệt điện Duyên Hải sẽ đầy tràn và gây ô nhiễm môi trường.
 |
|
Tìm đầu ra tiêu thụ tro xỉ than vẫn là bài toán nan giải của các nhà máy nhiệt điện. |
Ông Trần Văn Lượng – Cục trưởng Cục Kỹ thuật an toàn và môi trường công nghiệp (Bộ Công Thương) thừa nhận, bài toán tiêu thụ tro xỉ ngày nay đúng là “khá nan giải” với các nhà máy nhiệt điện. Trong khi hồ hết các nhà máy nhiệt điện phía Bắc tro xỉ thải sắm được đầu ra cung cấp gạch không nung, phụ gia xi măng… thì tại địa bàn phía Nam vẫn chưa hình thành được thị phần tiêu thụ. Các nhà máy như nhiệt điện Vĩnh Tân, Duyên Hải… đã ký được thỏa thuận dài hạn với đối tác tiêu thụ, nhưng số lượng rất ít.
Với 21 nhà máy nhiệt điện than đang vận hành mỗi năm tiêu thụ khoảng 45 triệu tấn than, thải ra 16 triệu tấn tro xỉ và ước tính con số này sẽ tăng lên gần 23 triệu tấn sau 3 năm nữa. “Tiêu thụ tro xỉ các nhà máy nhiệt điện than gặp khó từ 2 phía: thị phần và các quy định pháp lý liên đới…”, đại diện Bộ Công Thương đề cập, đồng thời cho biết, cơ quan này sẽ kiến nghị Bộ Tài nguyên môi trường, Bộ Xây dựng mau chóng sửa đổi quy định về công nhận quy chuẩn môi trường trong tiêu thụ tro xỉ, coi đây là nguyên liệu trong ngành nghề vun đắp.
Tại hội thảo, Phó giáo sư, Tiến sĩ Trương Duy Nghĩa – Chủ tịch Hội khoa học khoa học nhiệt Việt Nam cho biết, xu thế chung các nước đều sử dụng nhiệt điện than để đáp ứng nhu cầu điện năng trong vững mạnh kinh tế sau khi đã khai thác triệt để các nguồn thủy điện.
“Trên toàn cầu ngày nay, điện năng từ nhiệt điện than vẫn là chủ đạo. Khi các đất nước trở thành no ấm mới nghĩ đến vững mạnh các dạng năng lượng khác như điện tái hiện, từ đó mới khởi đầu tránh dần vững mạnh nhiệt điện than”, ông Nghĩa đề cập.
Tại Việt Nam, năm 2015 thủy điện và nhiệt điện khí vẫn chiếm tới 67,5% tổng sản lượng điện đất nước và sẽ giảm rất nhanh theo nhu cầu tổng sản lượng điện. Nhiệt điện than năm 2015 chỉ có 30,4%, sẽ tăng lên 49,3% vào năm 2020 và 55% sau đó 5 năm. “Sau khi giới hạn điện hạt nhân Ninh Thuận, nhiều kỹ năng sẽ được thay thế bằng nhiệt điện than, nghĩa là tới năm 2030 tỷ lệ nhiệt điện than có thể tới 59 – 60%”, ông Nghĩa dự đoán.
Trước nguồn tin Trung Quốc tuyên bố từ nay đến 2025 sẽ đóng cửa 103 nhà máy nhiệt điện than, ông Nghĩa đề cập thêm, không ai bỏ ra tiền tỷ USD để đầu tư nhà máy nhiệt điện than rồi đóng cửa. Các nhà máy điện mà Chính phủ Trung Quốc tuyên bố sẽ đóng cửa đều là các nhà máy điện hết niên hạn sử dụng.
“Cần lưu ý rằng Trung Quốc có cả ngàn nhà máy nhiệt điện than, việc đóng cửa 103 nhà máy nhiệt điện than đã hết niên hạn sử dụng và có công suất bé là chuyên thường ngày. Trung Quốc chẳng phải ngưng nhiệt điện than. Hiện nay Việt Nam mới chỉcó 16 nhà máy nhiệt điện than đang hoạt động, nhưng cũng đã tuyên bố sẽ đóng cửa 1 nhà máy trong số đó”, ông lưu ý.
Việt Nam hiện có 21 nhà máy nhiệt điện than đang hoạt động, trong đó 7 nhà máy sử dụng khoa học đốt lò tương đối tầng sôi tuần hoàn (CFB) sử dụng than nội địa luôn luôn có chữ tín phải chăng (cám 6), 14 nhà máy sử dụng khoa học than phun (PC) sử dụng than nội địa luôn luôn có chữ tín tốt hơn (cám 5), than nhập … với tổng công suất lắp đặt khoảng 14.310MW.
Anh Minh
