Trong dự thảo sửa đổi Luật điều hành thuế cách đây không lâu, Bộ Tài chính bắt buộc, cơ quan thuế thực hành thu các khoản bảo hiểm mang tính bắt buộc.
Chia sẻ tại Hội thảo lấy quan niệm công ty về sửa đổi Luật này, ông Lưu Đức Huy – Vụ trưởng Vụ Chính sách thuế (Tổng cục Thuế) cho biết, việc đưa ra bắt buộc này là nhằm thay đổi theo hướng hiện đại hành chính.
Ông cho hay, thực tiễn nảy sinh đòi hỏi ngoài các khoản phải thu ngân sách nhà nước thì còn phải thu các khoản khác ngoài ngân sách, trong đó có các khoản bảo hiểm mang thuộc tính bắt buộc đối với công ty dùng cần lao.
![]() |
Theo cơ quan thuế, mô phỏng thu thuế cộng tác bảo hiểm xã hội là thích hợp thông lệ quốc tế. |
“Trước bắt buộc của xã hội là phải thay đổi theo hướng hiện đại giấy tờ hành chính 1 cách mạnh mẽ, đẩy mạnh hội nhập kinh tế quốc tế, cơ quan thuế tiến hành điều hành thu thuế và bảo hiểm xã hội là thích hợp với xu hướng hiện giờ trên toàn cầu”, đại diện Tổng cục Thuế đề cập. Ông cũng cứ liệu, 1 số đất nước ở châu Âu đã và đang thực hành mô phỏng này trong đó có Macedonia – đất nước đã chuyển đổi thành công mô phỏng cơ quan thuế thu cả bảo hiểm xã hội.
Đồng tình với quan niệm này, ông Đậu Anh Tuấn – Trưởng ban Pháp chế VCCI cũng nhìn nhận, xu hướng thay đổi theo hướng hiện đại giấy tờ hành chính rất đậm nét trong dự thảo Luật, 1 trong số đó là bắt buộc để cơ quan thuế thu bảo hiểm bắt buộc cho công ty. Trong khi đó, bà Hà Thị Tường Vy, Trưởng ban điều hành hành nghề kế toán tài chính, cho rằng chưa nên vận dụng. Vì, ngày nay các khoản bảo hiểm bắt buộc đang được cơ quan bảo hiểm theo dõi và có công bố đối chiếu với công ty hàng tháng, ngoài việc thu nộp, cơ quan bảo hiểm còn phải trả tiền cho công ty các khoản trợ cấp ốm đau, thai sản.
“Việc theo dõi đúng hoặc không đúng số phải nộp, đã nộp bảo hiểm của công ty còn tác động đến lợi quyền của người cần lao”, bà đề cập.
Bên cạnh đó, cơ quan thuế việc theo dõi nợ thuế đối với công ty còn nhiều trường hợp chưa chính xác. Vì vậy, theo bà, giả thiết kiêm cả việc thu bảo hiểm thì hệ thống khó bảo đảm, chưa nhắc phải tính đến cả việc tranh chấp dùng nguồn thu.
Bên cạnh đó, trong dự thảo lần này, ban soạn thảo cũng muốn bổ sung chức năng dò xét cho cơ quan thuế. Giải thích cho chức năng này, dự thảo Luật Quản lý thuế sửa đổi ghi rõ, về bản tính, dò xét thuế là việc cơ quan thuế thực hành quyền tố tụng về thuế trong trường hợp người nộp thuế cố tình trốn giảm thiểu phận sự với ngân sách Nhà nước (trốn thuế, gian lậu thuế) với mục đích trục lợi.
Cụ thể, thẩm quyền của cơ quan thuế là bắt buộc cơ quan, đơn vị, tư nhân liên đới cung cấp nguồn tin, tài liệu để dùng cho việc rà soát, thanh tra, dò xét, xác minh hành vi vi phạm luật pháp thuế, trốn thuế. Ngoài ra, cơ quan này cũng được bắt buộc người nộp thuế cung cấp thủ tục, thủ tục để rà soát khi có tiêu chuẩn cho rằng người nộp thuế có ký hiệu vi phạm luật pháp thuế, trốn thuế.
Tuy nhiên, phía công ty thì lo ngại, điều này tạo áp lực lên người nộp thuế. Bà Phạm Thu Trang, Phó Tổng giám đốc Công ty bổn phận hữu hạn Ernst & Young Việt Nam cho rằng, theo hiểu biết của bà, tại Mỹ, cơ quan thuế cũng có chức năng dò xét nhưng không có quyền khởi tố.
“Chúng tôi nghĩ giả thiết như lĩnh vực thuế có chức năng dò xét, khởi tố thì quyền hạn lớn,” đại diện Ernst & Young Việt Nam nêu quan niệm.
Điều này theo bà giả thiết thành hiện thực sẽ tạo áp lực lên người nộp thuế và lên cả môi trường thực thi chính sách thuế.
Nói thêm về quan niệm trên, chuyên gia Đặng Thị Bình An (Công ty bổn phận hữu hạn dặn dò thuế C&A) thừa nhận, bà cũng tỏ ra băn khoăn về quyền khởi tố trong dò xét thuế.
Tuy vậy, theo bà, giả thiết không được quyền khởi tố mà phải chuyển sang cơ quan khác, liệu có tình trạng “xét nghiệm” lại từ đầu vì cơ quan khởi tố không tin vào kết quả dò xét của lĩnh vực thuế.
Thanh Thanh Lan