Ngày 25/9, tại TP Đà Nẵng đã diễn ra Diễn đàn Kinh tế miền Trung (lần 2) với chủ đề “Con tuyến đường tăng trưởng kinh tế miền Trung lâu dài”, do Thời báo Kinh tế Việt Nam đơn vị, với sự tham dự của gần 700 đại biểu.
Phó thủ tướng Vương Đình Huệ đã đến dự. Phía UBND TP Đà Nẵng – tổ chức đồng đơn vị sự kiện có ông Hồ Kỳ Minh – Phó CEO đô thị, tham dự bàn chủ tọa, dù trong lịch có Chủ tịch đô thị Huỳnh Đức Thơ.
Không gian kinh tế đang bị chia cắt
Phó thủ tướng Vương Đình Huệ cho biết không phải tự dưng 10 tỉnh thành duyên hải miền Trung có thể ngồi lại với nhau. Động lực ở đây trước hết là lợi ích kinh tế ở từng địa phương, của vùng và cao hơn cả là nhà nước. Tiếp đó là phân bổ lợi ích, lôi kéo đầu tư…
 |
|
Phó thủ tướng Vương Đình Huệ phát biểu tại diễn đàn. Ảnh: Nguyễn Đông. |
Ông nhận xét, ngoài sự hỗ trợ quan tâm của Chính phủ, bộ, ngành nghề thì nội lực tự vươn lên của miền Trung rất lớn, ba năm qua các tỉnh thành làm cho được không ít việc. Duy nhất cả nước chỉ có miền Trung mới làm cho được việc đó. Tuy nhiên nhìn vào thực tiễn thì chẳng thể tăng trưởng kinh tế khi không gian kinh tế bị chia cắt như hiện giờ.
Vùng duyên hải miền Trung nằm ở trục liên lạc chính bắc nam, nhưng hiện cũng chưa hoàn chỉnh. “Đường Trường Sơn, tuyến đường sắt, tuyến đường bộ, tuyến đường ven biển đều chưa đồng bộ, đặc thù tuyến tuyến đường ven biển kết nối 9 tỉnh miền Trung. Nếu tôi và các bạn không tận dụng kết nối bắc – nam với đông – tây thì không gian rất giảm thiểu”, Phó thủ tướng đề cập.
Ông giao nhiệm vụ 9 tỉnh duyên hải miền Trung phải nhìn trong kết nối bắc – nam và đông – tây, thẩm định tiềm năng và lợi thế bản đồ này. Tiềm năng to lớn ở miền Trung là tài nguyên tự dưng, cần lao dồi dào. Chín bản đồ cũng mạnh nhất kinh tế biển, đóng vai trò mặt tiền của kinh tế.
Phó thủ tướng nhấn mạnh, “muốn liên kết vùng thì phải có dàn nhạc và trong dàn nhạc phải có nhạc trưởng”. Ở đồng bằng sông Cửu Long, Chính phủ đã cho phép thử nghiệm vùng nhưng làm cho chưa được bao lăm. Hiện Chính phủ đã chỉ đạo đệ trình Quốc hội công trình về luật các khu kinh tế hành chính đặc thù, miền Trung có Bắc Vân Phong của Khánh Hoà.
Tư duy “mạnh ai nấy làm cho”
PGS.TS Trần Đình Thiên, Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, cho biết liên kết tăng trưởng kinh tế miền Trung đã trải qua 6 năm và đã có những bước tăng trưởng tốt nhất trong các vùng. Bằng chứng là số lượng các tỉnh thành trong sợi dây liên kết này ngày 1 tăng lên. Tới đây sẽ có thêm Quảng Bình, Nghệ An tham dự.
Tuy nhiên theo ông Thiên, “đoàn tàu” duyên hải miền Trung nếu không định hình rõ thì khó có thiết chế để điều hành. Nếu chỉ “cơi nới” cho rộng mà không tạo ra động thái tăng trưởng thì không khắc phục được vấn đề. “Một kỳ vọng cho kinh tế miền Trung rất lớn, nhưng còn lâu tôi và các bạn mới đạt được kết quả như ước ao”, ông đề cập.
Thu nhập bình quân theo đầu đứa ở miền Trung vẫn rẻ hơn so với bình quân của cả nước. Đây là điểm mà theo ông Thiên sẽ luôn dị biệt với tiềm năng và thế mạnh. Trình độ căn bản của miền Trung vẫn chưa được cải thiện. Năng lực mới được tăng trưởng cốt yếu về du hý, còn các khu kinh tế, khu công nghiệp đang tận dụng chậm.
 |
|
Nhiều đại biểu cho rằng, miền Trung mới chỉ tăng trưởng du hý biển, nhờ tiềm năng hiện có. Ảnh: Nguyễn Đông. |
Ông Trần Đình Thiên nhìn nhận tầm nhìn khu kinh tế cảng biển, gắn với hàng không ở miền Trung chưa tốt, dàn trải và không tăng trưởng. Các tỉnh vẫn còn tư duy “mạnh ai nấy chạy”, chưa có tư duy tăng trưởng vùng. Câu chuyện về chính quyền vùng cứ bàn mãi nhưng không khắc phục được.
Ông cho rằng, du hý miền Trung “oai” nhất cả nước nhưng cần phải bàn lại, bởi báo cáo cốt yếu vẫn là khách du lịch đến miền Trung tắm biển. “Du khách đi tắm chiếm bao lăm % tiền du hý ở đây? Giá trị gia tăng cho du hý của tôi và các bạn rất rẻ. Đà Nẵng là cấu phần căn bản của du hý hướng tới thu nhập cao, sang trọng cao, nhưng vẫn thiếu”, ông đề cập, đồng thời bắt buộc Trung ương cho miền Trung có 1 chương trình xác định làm cho sao để du hý thành mũi nhọn; kết thúc thực trạng mạnh ai nấy làm cho.
“Nếu không tôi và các bạn cứ lờ mờ về mục tiêu. Sáu năm qua liên kết vùng ở miền Trung làm cho được nhiều cái tốt nhưng rấm rứt cũng nhiều. Tôi có nhận định có nhẽ tôi và các bạn phải tư duy lại cách làm cho về liên kết miền Trung”, Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam đề cập và đưa ra bắt buộc nên chọn dành đầu tiên tăng trưởng cảng biển và khu công nghiệp, khu tế; vừa rõ về thiết chế dành đầu tiên, vừa về chức năng.
TS. Huỳnh Thế Du thì cho rằng, có 1 nghịch lý đang xảy ra ở duyên hải miền Trung, đó là năng lực thành công cao nhưng không có chuyện thành công ở cả 9 tỉnh thành. Ông bắt buộc Trung ương phải tạo ra cơ chế vừa kết hợp vừa khó khăn và miền Trung chỉ cần 1 cảng nước sâu. Còn TS Trần Du Lịch đề cập: “Xét cho cùng mọi liên kết đều từ đơn vị”.
Đồng quan niệm với TS Lịch, Chủ tịch Hiệp hội Du lịch TP Đà Nẵng Huỳnh Tấn Vinh cho rằng ở diễn đàn lần thứ nhất cỏ vẻ như vai trò của hiệp hội và đơn vị chưa được quan tâm. Nếu đơn vị đứng ngoài cuộc thì sẽ không có người thực hành. Do đó, cần có nội dung liên kết cụ thể để hiệp hội và đơn vị cùng thực hành. Việc tạo điều kiện cho đơn vị không phải bằng xin – cho, mà bằng cơ chế.
Phát biểu kết thúc diễn đàn, Phó thủ tướng Vương Đình Huệ cho rằng nên duy trì Diễn đàn hai năm 1 lần, để các chuyên gia luận bàn, đưa ra những biện pháp thực thụ hữu hiệu cho tăng trưởng kinh tế vùng.
“Ban đơn vị bình chọn câu đề cập cảm tình nhất là ‘miền Trung có rất nhiều thế mạnh nhưng mạnh nhất là mạnh ai nấy làm cho’, điều đó thôi thúc làm cho diễn đàn như thế này để sau này câu đề cập đó chỉ còn là hoài niệm”, Phó thủ tướng đề cập, đồng thời nhận định, liên kết vùng và cát cứ đang là rào cản lớn của tăng trưởng. Kết nối đã có nhưng chưa bản chất mới chỉ trong liên kết vùng, tăng trưởng dưới tiềm năng và trông đợi, GDP bình quân còn rẻ, tỷ trọng nông nghiệp còn lớn 17-18% nên thu nhập bình quân rẻ.
Ông cho rằng, dứt khoát không có chính quyền cấp vùng, vì “Hiến pháp không quy định và chưa có ai đặt ra vấn đề”. Phó thủ tướng các bộ chức năng phối hợp với ban điều phối vùng rà soát coi xét nội dung các kiến nghị; Ban điều phối vùng có báo cáo tổng hợp các kiến nghị bắt buộc với Thủ tướng và Chính phủ; Văn phòng Chính phủ sẽ có ban bố quan điểm của Thủ tướng về các vấn đề này.
“Phải có kết luận cụ thể chứ họp xong xuôi gần như lại về thì không có ý nghĩa gì”, Phó thủ tướng nhấn mạnh và cho biết có thể đơn vị hội nghị toàn quốc về liên kết vùng vào sang năm sẽ do Thủ tướng chủ trì.
Nguyễn Đông
