Là 1 thị xã nằm ở ngoại thành TP HCM, trải đời qua đợt sốt đất ảo trong những tháng đầu năm 2017, mới đây, Hóc Môn ghi nhận nhiều trường hợp mua bán, chuyển nhượng nhà đất bằng giấy tay qua hình thức lập vi bằng. Các của nả được mua bán đa dạng dưới dạng này rơi vào đội ngũ nhà “ba chung”, có nghĩa là chung giấy phép vun đắp, chung giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và chung số nhà.
Vi bằng là văn bản do cơ quan Thừa phát lại lập, ghi nhận sự kiện, hành vi mà Thừa phát lại trực tiếp chứng kiến. Văn bản này được sử dụng khiến cho bằng chứng trong xét xử và trong các quan hệ pháp lý khác. Trên thực tiễn, vi bằng chỉ có trị giá khi đã thực hành giấy má đăng ký tại Sở Tư pháp theo quy định.
Thế nhưng, 1 số chân gỗ nhà đất tại Hóc Môn đã sử dụng thuật ngữ “vi bằng công chứng thừa phát lại”, “công chứng Thừa phát lại” để khuyên bảo cho người sử dụng của mình tiến hành các đàm phán nhà đất. Mục đích của việc khiến cho này nhằm thuyết phục người sử dụng rằng đàm phán nhà đất đã có sự cam kết về mặt pháp lý. Tuy nhiên, đây không phải là 1 cơ sở vật chất pháp lý hoàn chỉnh và là 1 cách sử dụng từ sai, tùy tiện thể của cò đất.
 |
|
Ảnh chụp màn hình nhà 3 chung tại Hóc Môn được 1 công ty chào bán qua 1 video đăng trên youtube. |
Địa phương này phân trần quan ngại do việc mua bán qua vi bằng được thực hành nhiều lần, chuyển nhượng qua nhiều người, chuyển nhượng giấy má, giấy má chưa đúng quy định, chưa tất cả cơ sở vật chất pháp lý. Thậm chí, có 1 số trường hợp chủ sở hữu của nả vẫn lập vi bằng chuyển nhượng nhà, đất khi mà đã thế chấp của nả ở nhà băng, cầm cố hoặc chuyển nhượng cho người khác (bằng giấy tay). Thực trạng này dẫn đến nguy cơ nảy sinh tranh chấp, gây cạnh tranh cho các cơ quan chức năng trong công đoạn xử lý vụ việc và gây thiệt hại lớn đến của nả của người dân.
Theo UBND thị xã Hóc Môn, Luật Nhà ở, Luật Đất đai quy định việc mua bán, chuyển nhượng nhà đất phải được lập thành văn bản (ký kết chuyển nhượng quyền sử dụng đất, quyền sở hữu đất đai và của nả gắn liền với đất) có công chứng, chứng nhận của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Sau đó, phải tiến hành các giấy má đăng ký trước bạ, sang tay (đăng ký biến động) cho bên mua tại Văn phòng đăng ký đất đai huyện, thị xã mới đúng quy định của luật pháp.
Theo Điều 25 Nghị định số 135 của Chính phủ thì Thừa phát lại được lập vi bằng các sự kiện, hành vi xảy ra trên gianh giới nơi đặt Văn phòng Thừa phát lại. Chỉ có 1 số trường hợp cụ thể có thể lập vi bằng, đa phần chỉ giới hạn ở chừng độ công nhận hiện trạng của nả trong những cảnh huống cá biệt. Do đó, việc mua bán, chuyển nhượng nhà đất bằng giấy tay, phê chuẩn hình thức lập vi bằng tiềm ẩn nhiều rủi ro cho các bên trong đàm phán (đặc biệt là bên mua).
Cần lưu ý rằng trị giá của vi bằng chỉ ghi nhận những sự kiện, hành vi mà Thừa phát lại trực tiếp chứng kiến, cụ thể trong các trường hợp này là ghi nhận hành vi, sự kiện giao nhận tiền, giao nhận giấy má, nhà đất giữa các bên. Vi bằng không có trị giá thay thế văn bản (ký kết) công chứng, chứng nhận. Điều này có nghĩa là vi bằng không phải là cơ sở vật chất để thực hành sang tay đổi chủ cho bên mua.
Huyện Hóc Môn tập huấn thêm, vi bằng do Thừa phát lại lập chỉ có trị giá bằng chứng trước Tòa án và các quan hệ pháp lý khác. Văn bản này sử dụng để chứng minh việc các bên đã giao nhận tiền, giao nhận giấy má, nhà đất… Đây là tư liệu khiến cho cơ sở vật chất để các bên tiếp diễn thực hành ký kết, hoàn thiện ký kết theo quy định của luật pháp, hoặc là cơ sở vật chất để khắc phục khi có tranh chấp xảy ra.
Trên thông cáo chung này, UBND thị xã Hóc Môn buộc phải người dân có nhu cầu đàm phán hoặc thực hành giấy má hành chính về nhà đất trên gianh giới thị xã cần địa chỉ UBND xã, xã nơi có nhà đất cần đàm phán để tìm hiểu nguồn tin. Người mua cũng có thể địa chỉ UBND thị xã để được chỉ dẫn, hỗ trợ thực hành đàm phán nhà đất đúng quy định luật pháp nhằm hạn chế hiện trạng người dân bị lừa, nảy sinh tranh chấp sau này. Các nơi thu nhận hồ sợ gồm: Phòng Tài nguyên và Môi trường thị xã, Phòng Quản lý thành phố thị xã.
Hà Thanh
