Những quan niệm trái chiều xung vòng vo buộc phải đánh thuế đầu tư BĐS đã được nêu ra tại tọa đàm trực tuyến với chủ đề “Hai kịch bản từ việc đánh thuế sở hữu đất đai thứ 2” ngày 7/9. Theo ông Vũ Văn Phấn – Phó cục trưởng Cục Quản lý nhà và Thị trường Bất động sản (Bộ Xây dựng), tại 1 số đất nước, thuế BĐS là 1 nguồn thu lớn của ngân sách và với mức cao hơn Việt Nam nhiều lần. Ông lấy ví dụ như Hàn Quốc, thuế BĐS gấp tới 3 lần so với Việt Nam.
Cho rằng việc thi hành sắc thuế đối với BĐS là thiết yếu, tuy nhiên, theo ông Phấn khi nghiên cứu sắc thuế này cần xác định rõ chiến lược là chống đầu tư. “Cần tính toán để khiến cho sao người dùng nhà đất có sứ mệnh hơn trong việc đóng thuế, để khi tính thuế với người có 1 nhà và chỉ để dùng thì việc đánh thuế không ảnh hưởng đến cuộc sống của họ, đồng thời giảm thiểu trạng thái thuế chồng thuế”, ông Phấn nhắc.
Ông cũng nhấn mạnh cần coi xét kỹ, chỉnh sửa để khắc phục vấn đề bỏ trống đất đai. “Chính sách này có nêu đánh thuế lô đất thứ 2, thứ 3 như thế nào nhưng chưa có hạ tầng giám định những lô chưa dùng”, ông nhắc.
Đồng quan niệm này, bên cạnh đó, ông Nguyễn Văn Phụng – Vụ trưởng Vụ Quản lý thuế Doanh nghiệp lớn, Tổng cục Thuế cho rằng cần phải có lịch trình, khi nào đánh, đánh bao lăm.
![]() |
Một công trình với hàng trăm căn vi la bỏ trống từ nhiều năm nay tại Hà Nội. Ảnh: Anh Tú |
Tuy nhiên, không ít quan niệm chuyên gia tại tọa đàm lại cho rằng cần cân nhắc kỹ chính sách này để giảm thiểu ảnh hưởng xấu lên thị phần BĐS.
Ông Nguyễn Mạnh Hà – Phó người đứng đầu Hiệp hội Bất động sản Việt Nam (VNREA) cho rằng thị phần BĐS rất mẫn cảm với chính sách. Do đó, theo ông, những sắc thuế và phí gì đưa ra trong thời điểm này đều phải rất cẩn trọng. Nếu đánh thuế đất đai thứ hai thì sẽ ảnh hưởng đến thị phần nhà cho thuê. Trong khi ở các nước châu Âu, thị phần đất đai cho thuê chiếm tới 70%, ở Việt Nam chỉ có 10%.
GS Đặng Hùng Võ – nguyên Thứ trưởng Tài nguyên Môi trường cho biết, trong mọi sách giáo khoa về thuế, không có sách nào viết về đánh thuế đất đai thứ 2, chỉ có đánh thuế nhà hay không đánh thuế nhà. Nếu đánh thuế nhà thứ nhất hay thứ hai thì phải có tổ chức nhà giống nhau, bởi sẽ là bất hợp lý giả như 1 vi la là nhà thứ nhất không bị đánh thuế nhưng nhà thứ 2 mua tạm bợ cái nhà cấp 4 thì lại bị đánh thuế. Do đó, giả như đánh thuế thì phải có tổ chức diện tích đánh thuế cụ thể.
“Chúng ta đang hấp tấp học hỏi Singapore trong đánh thuế đất đai thứ hai, bên cạnh đó ở nước này, đất đai cùng 1 nguồn cung, do vậy Chính phủ mới có thể áp thuế. Một số nước đánh thuế đất, 1 số nước khác gói cả đất và nhà thành 1 gói BĐS để đánh thuế theo trị giá”, ông Võ nhắc.
Cũng với quan niệm trên, ông Matthew Powell – Giám đốc Savills Hà Nội cho biết, Singapore đánh thuế đất đai thứ 2 với người dân trong nước từ 3-10%, với người nước ngoài là 10-15%. Tuy nhiên, đất nước này đưa ra chính sách thuế BĐS thứ hai khi có quá nhiều người nhập cư, cầu không đủ cung. Trong khi đó, ở Việt Nam thì trái lại, cung cầu đang tăng trưởng lành mạnh, nguồn cầu chưa ổn, do vậy khó có thể vận dụng lý thuyết của các nước khác vào Việt Nam.
Một góc độ khác, ông cho rằng, nguồn cầu của người nước ngoài hiện chưa cao, số lượng nhà đầu tư nước ngoài mua nhà tại Việt Nam chưa nhiều. “Ở góc độ công ty, chúng tôi nghĩ không nên đưa thêm những chính sách mang tính thắt chặt, giảm sự hứng thú của nhà đầu tư nước ngoài với BĐS Việt Nam”, ông nhắc.
Phó người đứng đầu VNREA cho biết, các nước Australia, Singapore, Anh đánh thuế trên hạ tầng sinh lợi từ đất đó. “Ví dụ hàng năm cho thuê được bao lăm tiền thì đánh thuế về trị giá đó, còn giả như đất để không thì thậm chí sẽ đánh thuế cao hơn để khuyến khích người dân dùng đất”, ông Hà cho hay.
Do đó, theo ông, để chống đầu tư cần giảm thuế thu nhập tư nhân trong BĐS và quy định nhà vừa mua xong bán ngay thì tiền thuế phải khác với nhà mua 5 năm mới bán. Đặc biệt, những nhà đất bỏ trống, đất không dùng cần phải đánh thuế cao. Còn những nhà đất cho thuê thì bản thân người cho thuê nhà đã phải nộp thuế thu nhập tư nhân khi cho thuê rồi nên việc đánh thuế đất đai phải được giảm hơn.
Cũng với quan niệm giả như đánh thuế đất đai thứ 2 sẽ làm thịt chết thị phần nhà cho thuê, ông Lê Viết Hải, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Xây dựng Hòa Bình cho biết ở các nước, giả như đánh thuế BĐS, họ đánh thuế cho cả nhà thứ nhất.
“Nếu người có 1 ngôi nhà diện tích 1.000m2 không bị đánh thuế khi mà người có 2 nhà mỗi nhà 50m2 lại phải đánh thuế thì sẽ vô lý. Còn giả như khảo sát, giám định từng BĐS để đánh thuế thì sẽ cạnh tranh và phức tạp, do vậy giả như đánh thuế thì không phân biệt nhà thứ nhất hay thứ 2”, ông Hải cho hay.
Ngọc Tuyên