Vào 16h45 ngày 9/10 (giờ Hà Nội), Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển đã thông báo giải Nobel Kinh tế học năm nay thuộc về nhà công nghệ người Mỹ Richard H.Thaler. Ông sinh năm 1945, hiện là giảng sư Kinh tế học và Khoa học Hành vi tại Đại học Chicago (Mỹ). Nghiên cứu đạt giải của ông kể đến kinh tế học hành vi.
Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển nhận xét Thaler “đã đưa được các giả thuyết mang tính thực tiễn về tâm lý vào các nghiên cứu về quy định kinh tế”. Bằng cách sắm hiểu hậu quả của kỹ năng nhận định tránh, sự thiên bẩm trong xã hội và thiếu kiểm soát bản thân, ông đã chỉ ra những tác phong này của con người có ảnh hưởng 1 cách bộ máy đến quy định tư nhân cũng như ảnh hưởng thị phần như thế nào.
![]() |
Richard H.Thaler hiện khiến cho việc tại Đại học Chicago. Ảnh: Chicago Booth Magazine |
Kinh tế thường là giải thưởng cuối cùng được trao mỗi mùa Nobel hàng năm, sau Nobel Y học, Hóa học, Vật lý, Văn học và Hòa bình. Nobel cho lĩnh vực kinh tế không thuộc cơ cấu giải thưởng thứ nhất trong chúc thư của nhà công nghệ Thụy Điển – Alfred Nobel. Giải này được bổ sung từ năm 1968, nhân kỷ niệm 300 năm thành lập Ngân hàng Trung ương Thụy Điển – Sveriges Riksbank, cũng là tổ chức đóng góp quỹ cho giải thưởng này.
Dù vậy, quy trình đề cử, tuyển chọn và trao giải Nobel Kinh tế vẫn tương tự các lĩnh vực khác. Nhà công nghệ giành Nobel Kinh tế sẽ được trao 9 triệu kronor Thụy Điển (khoảng 1,1 triệu USD).
Năm ngoái, giải thưởng được trao cho 2 nhà công nghệ Oliver Hart (Mỹ) và Bengt Holmström (Phần Lan). Nghiên cứu đạt giải của hai ông kể đến Lý thuyết Hợp đồng.
Trước đó, giới phân tách cũng đưa ra vài cái tên có thể được xướng lên năm nay. Đó là Colin Camerer từ Viện nghiên cứu Công nghệ California và George Loewenstein từ Đại học Carnegie Mellon, với công trình về kinh tế học thực nghiệm và hành vi.
Một ứng cử viên tiềm năng khác là giáo sư kinh tế Đại học Stanford – Robert Hall với phân tách về năng suất cần lao, suy thoái và thất nghiệp. Nhóm học giả Michael Jensen, Stewart Myers, Raghuram Rajan cũng nổi trội với nghiên cứu về các quy định trong nguồn vốn tổ chức.
Danh sách những người từng đoạt giải Nobel Kinh tế các năm 2006 – 2016:
Năm |
Người đạt giải |
Công trình |
Quốc gia |
2016 |
Oliver Hart và Bengt Holmström |
Lý thuyết giao kèo |
Mỹ và Phần Lan |
2015 |
Angus Deaton |
Mối quan hệ giữa dùng, đói nghèo và phúc lợi. |
Mỹ |
2014 |
Jean Tirole |
Cách thức điều hành các tập đoàn, tổ chức lớn trên thị phần. |
Pháp |
2013 |
Eugene F. Fama, Lars Peter Hansen, Robert J. Shiller |
Phân tích giá của nả |
Mỹ |
2012 |
Alvivin E.Roth và Lloyd S.Shapley |
Lý thuyết cung ứng ổn định và thực tiễn về tạo dựng thị phần |
Mỹ |
2011 |
Thomas J. Sargent và Christopher A. Sims |
Mối quan hệ giữa chính sách kinh tế vĩ mô và ảnh hưởng của chúng lên nền kinh tế |
Mỹ |
2010 |
Peter A. Diamond, Dale T. Mortensen và Christopher A. Pissarides |
Công thức mới cho sự tương tác trên thị phần, giữa bên có sản phẩm, nhà cung cấp, việc khiến cho… với bên đi sắm kiếm. |
Anh và Mỹ |
2009 |
Elinor Ostrom và Oliver E. Williamson |
Phương thức điều hành nền kinh tế |
Mỹ |
2008 |
Paul Krugman |
Tác động của lợi thế quy mô tới các mô phỏng thương nghiệp và địa điểm diễn ra các hoạt động kinh tế |
Mỹ |
2007 |
Leonid Hurwicz, Eric S. Maskin và Roger B. Myerson |
Học thuyết phác thảo cơ chế |
Mỹ |
2006 |
Edmund S. Phelps |
Mối quan hệ giữa lạm phát và thất nghiệp |
Mỹ |
Hà Thu