Với 1.500 đến 2.000 phim có mặt trên thị phần mỗi năm, Ấn Độ là quốc gia có lĩnh vực công nghiệp điện ảnh lớn nhất toàn cầu, tính theo sản lượng. Người Ấn cũng nức tiếng là “cuồng” phim và đam mê các ngôi sao điện ảnh nội địa. Tuy nhiên, kế quả kinh doanh hàng năm của điện ảnh nước này chỉ vòng vèo mức 2 đến 2,1 tỷ USD, bằng kế quả kinh doanh phòng vé gianh giới Bắc Mỹ mặc dầu dân số gấp 3 lần.
So với Trung Quốc, kế quả kinh doanh điện ảnh Ấn Độ cũng chỉ bằng 1 phần ba. Thậm chí, kế quả kinh doanh của điện ảnh Ấn Độ có năm còn kém Nhật Bản, 1 quốc gia chỉ bằng 1 phần mười dân số Ấn Độ. Có rất nhiều nguyên do được chỉ ra.
Đầu tiên, lượng phòng chiếu trên đầu người tại Ấn Độ hơi phải chăng, với 1 phòng chiếu trên 96.300 dân. Trong khi Trung Quốc có 1 phòng chiếu trên 45.000 dân. Mỹ thì cứ 7.800 dân là có 1 phòng chiếu. Đó là chưa đề cập, có đến 10.000 rạp trên tổng số 13.000 rạp phim ở Ấn Độ chỉ có có 1 không hai 1 phòng chiếu. Những rạp phim 1 phòng chiếu thường hơi cũ kĩ, giá vé chỉ bằng 1 nửa so với các bộ máy rạp nhiều phòng chiếu. Sự thiếu hụt trầm trọng phòng chiếu ở Ấn Độ là bởi vì nước này có lượng người “cuồng” phim rất lớn nhưng cũng không cách nào xem phim tại rạp.
 |
|
Thành công của Bollywood phụ thuộc rất lớn vào các ngôi sao. |
Giá vé xem phim tại Ấn Độ cũng đang thuộc hàng phải chăng nhất toàn cầu, làng nhàng chỉ nao núng từ 2,25 USD đến 3,8 USD. Chính phủ thậm chí còn can thiệp ổn định giá vé ở 1 số nơi. Đơn cử như tại Tamil Nadu, giá trần vé xem phim được quy định là 1,8 USD. Với giá trần này, việc kiếm lời từ làm cho phim hơi phong thanh.
Giá vé phải chăng nhưng các tổ chức phân phối phim tại Ấn Độ lại bị đánh thuế hơi nặng vì phim được xem là hoạt động “phù phiếm”, ngoài khuôn khổ nhà sản xuất cấp thiết. Với bởi vì này, phim Ấn sẽ bị đánh loại thuế gọi là Thuế vui chơi tiêu khiển (Entertainment Tax) cùng với Thuế nhà sản xuất.
Một nguyên cớ hơic là vi phạm bản quyền tràn lan. Tại các ga tàu hỏa hay trên các đoàn tàu lúc nào cũng có những người bán rong các DVD phim lậu. Theo báo chí Forbes, cảnh sát đường sắt Ấn Độ có nhiệm vụ xử phạt những người bán phim lậu. Tuy nhiên, thực tiễn, họ sẵn sàng bỏ qua với 1 khoản đút lót nho nhỏ.
Nhà cung cấp nhà sản xuất internet Bharat Sanchar Nigam (BSNL) của nước này thậm chí còn tiếp tay cho phim lậu bởi kế quả kinh doanh dữ liệu béo bở từ những lần vận tải phim vi phạm pháp luật. Trang web của BSNL thậm chí còn từng xuất hiện các truyền bá chỉ dẫn cách vận tải phim không tính tiền. Một bài viết đăng trên báo chí của Tổ chức sở hữu trí óc toàn cầu (WIPO) năm 2013 ước tính lĩnh vực công nghiệp phim Ấn Độ mất khoảng 3,34 tỷ USD và 60.000 việc làm cho vì nạn vi phạm bản quyền mỗi năm.
Khác với các nền điện ảnh như Mỹ hay Trung Quốc với 1 tiếng đề cập chủ đạo, điện ảnh Ấn Độ bị chia tách thành nhiều lĩnh vực công nghiệp con với 20 tiếng đề cập hơic nhau. Trong đó, có 6 “kinh đô điện ảnh” lớn, tương ứng với 6 tiếng đề cập nhiều hình thức tại nước này. Đứng đầu là công nghiệp phim tiếng Hindi, được gọi là Bollywood. Xếp theo sau là phim tiếng Malayalam, Tamil (Kollywood), Kannada, Bengali, Telugu (Tollywood).
Việc bị phân chia quá nhiều tiếng đề cập, gianh giới hóa thị phần làm điện ảnh Ấn Độ mất đi sức mạnh tổng thể. Điều này cũng đồng nghĩa mức giá phân phối và tiếp thị cao hơn và lợi nhuận bình quân của phim Ấn cũng phải chăng hơn.
Doanh thu phải chăng của phim Ấn cũng đến từ nguyên cớ chủ quan là nội dung. Hầu hết các phim có mặt trên thị phần hàng năm chỉ quy tụ cho sở thích thị phần nội địa với các màn nhảy múa hát hò 1 vài lần còn không thể bỏ qua hơn cốt truyện hay những tình tiết ít nội dung nhưng trở thành những trường đoạn lê thê chiếu chậm từng chân dung nhân vật.
Trong 1 báo cáo được phát hành năm ngoái bởi Deloitte và Hiệp hội Thương mại và Công nghiệp Liên bang Ấn Độ (ASSOCHAM), hàng ngũ nghiên cứu khuyến nghị các nhà làm cho phim Ấn Độ nên phân phối những bộ phim có tính quyến rũ toàn cầu hơn. Báo cáo cho rằng, điện ảnh nước này chưa tạo được những bộ phim có tính quyến rũ cho hơin giả quốc tế mà chỉ quy tụ đáp ứng sở thích của hơin giả nội địa hay những người đề cập tiếng Hindi sống ở ngoài Ấn Độ.
Theo nhiều dự báo, phải đến 2020 thì công nghiệp điện ảnh Ấn Độ mới chạm được mốc 3,6 tỷ USD ví thử duy trì tư thế tăng trưởng ổn định khoảng 11,5% mỗi năm.
Tuy nhiên, mọi chuyện không thuận lợi khi Bollywood, trụ cột của điện ảnh Ấn Độ đang trong hiện trạng kém tư thế trong 3 năm trở lại đây. Một số nhà sản xuất phim lớn của Bollywood thậm chí còn vỡ nợ. Nhiều bộ phim được kỳ vọng sẽ gây tiếng vang lớn nhưng chấm dứt trong lặng thầm.
Theo số liệu của BoxofficeIndian.com, tổng kế quả kinh doanh phòng vé tại Ấn Độ trong nửa đầu năm 2017 đạt khoảng 755 triệu USD. Trong đó, thị phần của Bollywood chỉ còn 31% so với mức 42% thị phần vào năm ngoái.
“Raees” là phim kế quả kinh doanh lớn nhất của Bollywood trong nửa đầu năm nhưng chi kiếm được 28,3 triệu USD, bằng 1 nửa phim kế quả kinh doanh cao nhất năm 2016 của Bollywood là “Dangal”. Một tác phẩm hơic là “Tubelight” của Salman Khan được kỳ vọng trở thành “bom tấn” nhưng rốt cuộc chỉ là “bom xịt” khi kế quả kinh doanh chỉ bằng 1 nửa dự báo.
Phiên An (theo Forbes, Reuters)
