Phát biểu tại hội thảo Smart City 360 độ mới diễn ra tại TP HCM, Tiến sĩ Nguyễn Trọng – nguyên Chánh văn phòng Ban chỉ đạo Quốc gia về Công nghệ nguồn tin, Cố vấn Hội tin học TP HCM cho rằng, cần phân biệt rõ khái niệm thành thị đương đại và thành thị sáng tạo.
Thế giới có nhiều thành thị đương đại, tụ họp ở các nước lớn mạnh. Các thành thị này áp dụng khoa học nguồn tin để tối ưu hóa các nhà sản xuất công. Tuy nhiên, chưa thành thị nào, dù đương đại đến đâu tự nhận đã trở thành thành thị sáng tạo. Hầu hết thành thị đang ở trong thời kỳ vun đắp.
![]() |
Công viên phần mềm Quang Trung là nơi đang thử nghiệm đồng bộ các biện pháp thành thị sáng tạo trong nội khu ở TP HCM. |
Chuyên gia này cho rằng, việc hoàn thiện chính quyền điện tử, áp dụng khoa học để tối ưu hóa năng suất nhà sản xuất công và tạo sự thuận lợi cho người dân là điều hiển nhiên của thành thị đương đại.
Thành thị trấn sáng tạo bao gồm nhân tố này nhưng còn phải là nơi có những nhà sản xuất sáng tạo mới mà người dân sẵn sàng trả thêm tiền khi tiêu sử dụng. Những tiện thể ích mới có thể hình thành bằng cách chính quyền ra đề bài để doanh nghiệp đấu thầu thực hành.
Tiến sĩ Nguyễn Trọng nêu ví dụ, với 1 bộ máy dẫn đường sáng tạo với khu vực báo các điểm kẹt xe theo thời kì thực và gợi ý lịch trình, doanh nghiệp đầu tư sau hai năm là có thể khởi đầu kiếm lãi.
“Một khoa học tương tự theo tôi tính toán là mất 10 triệu đôla để đầu tư. Vận hành nó hàng tháng mất khoảng 1 triệu đôla. Trong hai năm, khoản đầu tư này tiêu tốn 34 triệu đôla nhưng trong hai năm có thể hòa vốn. Lý do là các tài xế sẽ sẵn sàng bỏ tiền ra để sử dụng tiện thể ích này. Với khoảng 100.000 ôtô ở TP HCM bằng lòng trả 10.000 đồng 1 giờ sử dụng nguồn tin thì 1 ngày đã có thể thu được 1 tỷ đồng”, vị chuyên gia phân tách.
Không chỉ TP HCM, Hà Nội hay Đà Nẵng, hàng loạt địa phương khác như Đà Lạt, Quảng Ninh, Vũng Tàu, Phú Quốc… cũng đang lên chiến lược vun đắp thành thị sáng tạo. Đề án xây dựng đô thị sáng tạo của TP HCM giai đoạn 2017-2020, tầm nhìn 2025 đặt tiêu chí hình thành chính quyền sáng tạo, công dân sáng tạo, doanh nghiệp sáng tạo và nhà sản xuất sáng tạo.
“Hiện nay, đề án này đang được các sở ban ngành nghề đóng góp quan niệm. Theo tư nhân tôi, tôi và quý người sử dụng đang thiên về vun đắp cơ sở vật chất khoa học. Còn vấn đề xã hội, dân trí, đạo đức, lối sống của người dân thì chưa đào sâu để vun đắp cho thích hợp”, GS.TS. Nguyễn Kỳ Phùng – Phó giám đốc Sở Khoa học – Công nghệ TP HCM, Viện trưởng Viện Khoa học và Công nghệ tính toán, cho biết.
Hiện tại, mỗi địa phương tự khái niệm và vun đắp thành thị sáng tạo theo các hình mẫu khác nhau. Ví dụ như Đà Nẵng tham khảo mô phỏng thành thị sáng tạo của Barcelona (Tây Ban Nha) hay Bình Dương lại học kinh nghiệm vun đắp thành thị sáng tạo từ Hà Lan.
Trong đó, Đà Nẵng tụ họp vào tiêu chí hoàn thiện chính quyền điện tử và vun đắp thành thị 4 “an” (an ninh trật tư, an toàn liên lạc, an toàn làm mới thực phẩm và an ninh xã hội). Tiến sĩ Nguyễn Quang Thanh – Giám đốc Sở Thông tin – Truyền thông Đà Nẵng san sẻ, để thực hành được tiêu chí này thì cần có 4 chữ L là “lãnh đạo, lực, liên kết và lâu dài”.
Riêng tại TP HCM, Công viên phần mềm Quang Trung (QTSC) hiện đang triển khai 1 mô phỏng thành thị sáng tạo trong nội khu. QTSC tụ họp vào 3 bước gồm: vun đắp và triển khai áp dụng khoa học nguồn tin các hoạt động chủa quản, hỗ trợ và chuyên dụng cho cộng đồng trên nền móng số hóa; kết nối các áp dụng khoa học, dữ liệu trên cùng 1 nền móng chung; san sẻ, phân tách, khai thác dữ liệu và dự đoán các tình hình trong mai sau để hoạch định các chính sách lớn mạnh.
Ông Lâm Nguyễn Hải Long – Giám đốc QTSC cho hay, mô phỏng này đã giúp công viên giảm thời kì cung cấp nguồn tin cho người sử dụng từ 2 ngày xuống 2 phút, giảm giá tiền chuyển nguồn tin từ 15.000 đồng còn 3.000 đồng. Trong lĩnh vực chiếu sáng công cộng, doanh nghiệp bóp chắt 35% điện năng tiêu thụ.
Đơn vị này chủa quản được 11 tham số nước thải đầu ra theo thời kì thực và cảnh báo tức thời khi có tham số vượt ngưỡng quy định. Công viên còn có áp dụng san sẻ xe đạp để rút ngắn thời kì dịch chuyển giữa các vị trí. Hệ thống an ninh có thể phát hiện biển số xe trong trường hợp phá quấy, gây mất an ninh và chuyển giao cho công an xã xử lý.
Viễn Thông