Kiểm toán Nhà nước vừa thông báo báo cáo kiểm toán đối với hoạt động vun đắp, đầu tư công trình BOT Thái Nguyên – Chợ Mới. Dự án bao gồm việc cải tạo, nâng cấp 7 km trên Quốc lộ 3 km cũ vào tuyến Thái Nguyên – Chợ Mới và đặt thêm 1 trạm thu phí trên nhánh Quốc lộ 3 cũ dẫn đến 1 số phòng ban người dân phải trả 1 phần giá bán cho tuyến các con phố BOT mình không tham dự liên lạc.
Theo cơ quan kiểm toán, việc đặt thêm trạm này để bảo đảm lưu lượng công cụ hoàn vốn cho công trình và để giảm thiểu việc công cụ đi trên tuyến Quốc lộ 3 cũ hạn chế phí trên tuyến mới nhưng tạo ra bất cập trong việc thu phí. Kiểm toán Nhà nước kiến nghị Bộ Giao thông Vận vận chuyển cần kiểm điểm, làm cho cho rõ sứ mạng tập thể, tư nhân có liên đới đối với việc xét duyệt đặt thêm 1 trạm thu phí đề cập trên.
 |
|
Người dân phản đối trạm thu phí BOT Bờ Dậu trên quốc lộ 3. Ảnh: Phạm Dự. |
Việc dò hỏi, kiểu dáng chọn lựa vị trí trạm thu phí trên Quốc lộ 3 cũ gần địa bàn chợ và lớp học nên người dân phản đối phải dừng lại để điều chỉnh sang vị trí khác khi khởi đầu thi công. Điều đó làm cho cho kéo dài thời kì thực hành gói thầu 6 tháng làm cho dự toán tăng 18,9 tỷ đồng.
Báo cáo kiểm toán cũng chỉ ra việc vào sổ giá bán lãi vay của công trình không đúng quy định, tính vượt 1,3 lần lãi suất trái phiếu Chính phủ với số tiền là 21,8 tỷ đồng.
Ngoài ra, theo Kiểm toán Nhà nước, việc huy động vốn vay của công trình cũng không tuân thủ theo phương án vốn đầu tư trong giao kèo BOT, giao kèo nguồn hỗ trợ giữa nhà đầu tư và Techcombank số vốn vay còn thiếu so với buộc phải của giao kèo BOT, thời hạn các khoản vay ngắn hơn thời kì thu phí để hoàn vốn. Sau đó nhà đầu tư đã ký giao kèo nguồn hỗ trợ với Cienco 4 để bổ sung số vốn còn thiếu.
Về thời kì hoàn vốn theo phương án vốn đầu tư lâm thời tính đầu tiên để ký giao kèo BOT giữa năm 2015 là 16 năm 1 tháng. Cơ quan kiểm toán kiến nghị giảm quyết toán giá bán đầu tư thực hành đến 31/3/2017 với số tiền 52,1 tỷ đồng. Cùng với đó thời kì hoàn vốn theo kết quả kiểm toán là 14 năm 1 tháng 5 ngày, giảm gần 2 năm so với phương án vốn đầu tư tại giao kèo BOT.
Theo đó, Kiểm toán Nhà nước cho rằng trên hạ tầng giữ nguyên các tham số tính toán trong phương án vốn đầu tư theo giao kèo BOT thì mức đơn giá bình quân cho công cụ căn bản ôtô con là 895 đồng/km với mỗi xe, giảm 13% so với mức đơn giá bình quân theo giao kèo BOT là 1.029 đồng/km.
Dự án BOT Thái Nguyên – Chợ Mới có tổng vốn đầu tư 1.953 tỷ đồng, trong đó vốn chủ sở hữu của nhà đầu tư 350 tỷ đồng. Còn lại vốn vay là 1.603 tỷ. Theo tiêu chí, công trình được khởi công năm 2014 và hoàn tất vào 201. Tuy nhiên, thực tiễn đầu năm 2015 mới được khởi công và hoàn tất từ tháng 5/2017. Dù vậy đến nay công trình vẫn chưa được thu phí hoàn vốn do mới đây, nhiều tài xế ở thị xã Phú Lương (Thái Nguyên) đã nhiều lần tập kết phản đối vị trí đặt trạm thu phí của công trình này trên quốc lộ 3. Họ cho rằng nhà đầu tư cần thu phí tuyến các con phố mới Thái Nguyên – Bắc Kạn thay vì thu phí trên Quốc lộ 3.
Trước trạng thái này, nhà đầu tư công trình BOT Thái Nguyên – Chợ Mới là liên danh Cienco 4 – Tuấn Lộc – Trường Lộc cũng vừa kiến nghị Chính phủ cho phép thu phí hoàn vốn trên tuyến các con phố này, sau nửa năm thông xe.
Theo nhà đầu tư, công trình đang gặp nhiều cạnh tranh về vốn đầu tư và có kỹ năng lâm vào cảnh phá sản khi chưa có nguồn thu, nhưng vẫn phải duy trì hoạt động hệ thống công ty và chủa quản bảo trì các con phố, trả lãi nhà băng. Mỗi tháng giá bán công trình là hơn 16 tỷ đồng, đến nay là trên 120 tỷ đồng.
Liên quan đến công trình này, trước đó, trong kết luận của Thanh tra Chính phủ cũng chỉ ra Bộ Giao thông khi xét duyệt các công trình đã ghép việc cải tạo với đầu tư vun đắp các con phố mới thành 1 công trình rồi đặt hai trạm thu phí tại hai nơi là không hợp lý.
“Theo quy định, việc cải tạo các con phố cũ phải thực hành bằng nguồn Quỹ bảo trì các con phố bộ, tương tự Bộ Giao thông xét duyệt ghép vào là không đúng quy định”, kết luận nêu.
Nguyễn Hà
