Đánh giá bằng giác quan thì nhiều người cũng đã đồng ý số lượng quán cà phê càng ngày càng nhằng nhịt ở TP HCM. Cùng với đó, xu thế các quán cà phê tiên tiến, điều hành đồng bộ hay chuỗi cà phê đang vững mạnh mạnh, với sự đầu tư bạo tay của tổ chức nội địa lẫn nước ngoài.
Tùy theo tham vọng, mỗi shop cà phê được mở ra ở TP HCM phải vật lộn 1 cách khác khau. Đầu tiên là vốn.
Với những thương hiệu chuỗi cà phê lớn, mỗi shop mở ra đều “nuốt” vốn tiền tỷ. Ông Nguyễn Duy Linh – Giám đốc bán buôn Quỹ đầu tư Seedcom bật bí, mở 1 shop The Coffee House tốn khoảng 2 tỷ đồng. Trong khi đó, 1 shop Starbucks rộng 200 m2 sẽ ngốn đến 5 tỷ đồng. Một shop của Highlands Coffee cũng động dao vài tỷ đồng vốn đầu tư, cao hơn The Coffee House. Ông Linh không phải người xa lạ vì Quỹ Seedcom chính là công ty đang đầu tư vào The Coffee House.
 |
|
Những quán cà phê tiên tiến luôn đòi hỏi vốn đầu tư trước tiên đến vài tỷ đồng. |
Với những chuỗi cà phê nhượng quyền bình dân hơn như Milano Coffee, Viva Star Coffee, Napoli Coffee…thì giá bán mở quán động dao vài trăm triệu. Đơn cử như Milano, giá bán đầu tư làng nhàng 1 quán tầm 200 triệu đồng. Đây cũng là tầm giá đầu tư của dạng cà phê gia đình, nhỏ lẻ truyền thống.
Tiền chỉ mới được đầu, mặt bằng mới thật sự là “cuộc chiến”, nhất là với những thương hiệu lớn. Các ông chủ quán cà phê phải khó khăn với nhau, với các công ty thức uống khác và với các công ty bán buôn khái quát để có mặt bằng.
Starbucks, Highlands Coffee hay Phúc Long không ngại chiếm những góc con đường đẹp nhất hoặc các khách sạn, trọng điểm thương nghiệp lớn. Trong khi đó, The Coffee House dạt ra những điểm ít “nóng” hơn nhưng vẫn khá đẹp so với các chuỗi cà phê khác.
“Ngày nay, nhà nhà mở chuỗi, người người mở chuỗi. Tìm mặt bằng rất khó. Người cho thuê mặt bằng sẵn sàng trả cọc và bồi hoàn thỏa thuận cho mình giả thử có công ty khác chấp thuận giá thuê cao hơn”, ông Linh cho biết.
Cũng theo ông Linh, hiện tiền mặt bằng trong lĩnh vực cà phê chiếm đến 20% giá bán hàng tháng. Tiếp sau đó là giá bán lương cho viên chức. Với các shop cà phê quy mô làng nhàng, giá bán vận hành như điện, nước, sữa chữa, bảo trì hàng tháng động dao từ 30 đến 40 triệu đồng.
Mặt bằng là mặt trận phải khó khăn chung với nhiều lĩnh vực hàng bán buôn khác nhau. Tuy nhiên, thời kì mới đây, theo giới làm cho cà phê, mặt bằng khu trọng điểm, nhất là kể quanh tháp Bitexco, đang diễn ra “cơn bão” thâu tóm của các thương hiệu trà sữa. Trên thị trấn đi bộ Nguyễn Huệ, hàng chục quán trà sữa mọc lên kế bên Starbucks và Phúc Long. Các trục con đường gần đó như Ngô Đức Kế, Hồ Tùng Mậu, Huỳnh Thúc Kháng… các quán trà sữa đứng san sát nhau.
Riêng với các quán cà phê gia đình và truyền thống, vốn đang chiếm khoảng 98% số lượng shop tại Việt Nam, thách thức chính không nằm ở mặt bằng mà là sự chuyển đổi thị hiếu của quý khách. Khách hàng trẻ thích vào các bộ máy cà phê theo chuỗi với không khí tiên tiến, có thẻ thành viên và nhiều chương trình ưu đãi. Họ mọc lên và rơi rụng liên tục mà khó ai thống kê.
Ăn điểm cà phê truyền thống nhưng không phải chuỗi nào cũng sống khỏe vì cuộc “đấu vật” với bản thân và với nhau. Thành lập tháng 9/2014, trong 1 năm đầu, The Coffee House có được 19 shop. Đến nay, bộ máy này có 53 shop với 44 shop ở TP HCM và 9 shop ở Hà Nội. Tham vọng của chuỗi này là có 200 shop vào năm 2020. Trong khi đó, có mặt ở Việt Nam đầu 2013, Starbucks hiện có khoảng 30 shop.
Ở chiều trái lại, Gloria Jean Coffee, ILLY đã đóng cửa. The KAfe và Saigon Café thu hẹp quy mô. Hay như Caffe Bene, thương hiệu Hàn Quốc từng có kí vãng rầm rộ. Quán mời nghệ sỹ Hàn đến giao lưu ngày khai trương và ông chủ đặt chỉ tiêu mở 300 shop tại Việt Nam trong vòng 5 năm. Tuy nhiên, 3 năm tính từ lúc ngày “chào sân”, Caffe Bene hiện có 1 shop trên con đường Lê Lai đang hoạt động. Cửa hàng còn lại trên con đường Đồng Khởi đã đóng cửa để tậu mặt bằng mới.
 |
|
Sau 3 năm khai trương với tham vọng 300 shop, Caffe Bene đã đóng cửa 1 trong hai shop đang có để tậu mặt bằng mới. |
Quá nhiều chọn lựa về shop cà phê, quá nhiều chọn lựa về shop đồ uống ngoài quán cà phê cộng với sức ép chi chí mặt bằng, tiếp thị, vận hành, xoay vòng vốn cao…là các nguyên nhân basic mà nhiều chuyên gia đưa ra khi kể đến sự bại trận hay ngoặc ngoải của nhiều chuỗi cà phê.
Các quán truyền thống thì lại có điểm yếu chung của lĩnh vực bán buôn truyền thống là ít vận dụng khoa học. Theo kết quả nghiên cứu sơ bộ của KiotViet, 70% shop bán buôn khái quát tại Hà Nội và TP HCM chưa vận dụng khoa học điều hành bán hàng. Cách điều hành tay chân làm các shop thất thoát từ 7% đến 12% kế quả kinh doanh mỗi tháng.
Cạnh tranh cao, bại trận không ít nhưng thị phần quán cà phê ở TP HCM vẫn được dự đoán là tiếp diễn nóng. Theo báo cáo của nhà sản xuất nghiên cứu thị phần Euromonitor, mô phỏng chuỗi shop cà phê tại Việt Nam đang đạt tốc độ tăng trưởng khoảng 7% 1 năm. Dự báo, chuỗi cà phê sẽ tăng trưởng mạnh trong vài năm tới về cả số lượng và nâng dần tỷ lệ so với mô phỏng shop cà phê độc lập, chuỗi nhượng quyền thương hiệu.
“Theo các công ty nghiên cứu thị phần, những mảng như giáo dục, thực phẩm, nhà hàng ăn uống vẫn đang là những mảng tăng trưởng rất cao. Theo quan niệm của chúng tôi, sẽ còn rất lâu nữa thì thị phần bán buôn khái quát tại Việt Nam mới bão hòa”, bà Nguyễn Thu Thủy – Phụ trách đầu tư của Quỹ Mekong Capital comment chung về lĩnh vực bán buôn tại sự kiện LEAD 2017 vừa diễn ra tại TP HCM.
Viễn Thông
