Cuộc sinh tồn của các thương hiệu Việt



Ông Trương Phú Chiến

Thời điểm ấy, các ngành nghề cung ứng không tăng trưởng, không cần tuyến đường nguyên liệu. Dây chuyền trong Nhà máy tuyến đường Biên Hòa, nơi ông Chiến làm cho việc nằm đắp chiếu gần 20 năm, từ 1975 đến 1994. Để nuôi người lao động, lãnh đạo nhà máy xin lập phân xưởng Bánh, Kẹo, Nha, cung ứng những thứ mà thị phần đang “khát”, như bánh kẹo, bia lên men. Thương hiệu bánh kẹo nội địa lớn nhất của Việt Nam bắt nguồn từ việc “tăng gia cung ứng” giữa thời khốn khó tương tự.

Năm 1990, những chiếc kẹo đầu tiên gói bằng tay vun đắp thương hiệu từ xưởng Bánh, Kẹo, Nha. Những chiếc kẹo với hình dạng kinh điển: gập hai đầu, lớp trong quấn giấy tinh bột, lớp ngoài giấy thường, đóng theo cân để bán. Phải hai năm sau, chiếc máy gói kẹo đầu tiên khoa học châu Âu được nhập về, phát động 1 dây chuyền gói kẹo tự động, bỏ hẳn phương thức gói tay.

“Các đơn vị thời đó chưa cung ứng, nên kẹo của phân xưởng đóng không kịp bán. Ngành phụ nhưng lại nuôi sống được anh em nhà máy sống khỏe. Nhà máy tuyến đường còn đó nhờ những sản phẩm phụ tương tự”, ông Chiến nhớ lại.

Từ những chiếc kẹo đầu tiên, phân xưởng mở mang cung ứng bánh rồi nha. Phân xưởng Bánh, Kẹo, Nha cũng thành ra mà được cổ phần hóa, tách thành ba phân xưởng cung ứng ba sản phẩm khác nhau. Những gói kẹo, hộp bánh thời đó cũng không có tên riêng, mà gọi chung là “bích quy dừa”, “bích quy bơ”.

Lớp học về marketing của cô giáo người Mỹ gốc Việt chỉ kéo dài 3 ngày, nhưng đã khởi nguồn cho 1 thương hiệu bánh kẹo nội địa của riêng Việt Nam. “Đi học về, lần đầu tiên chúng tôi nghĩ phải có tên riêng cho từng sản phẩm, có thương hiệu, có logo riêng cho nhà máy”, ông Chiến khi đó là đảm nhiệm nhóm cung ứng của Nhà máy hồi ức, đầu tiên chỉ là nghĩ ngợi, rồi được hiện thực hóa sau cuộc họp của ban lãnh đạo.

Bước ngoặt đầu tiên trong tư duy là việc xin đổi tên từ nhà máy thành Công ty tuyến đường Biên Hòa, để hợp thức hóa việc vừa cung ứng vừa buôn bán và xin được xuất nhập cảng, cốt yếu là máy móc thiết bị, nhập tuyến đường để cung ứng.

Năm 1999, đơn vị cổ phần hóa ba xưởng Bánh, Kẹo, Nha. Quy mô cung ứng không còn ngừng ở vài chục tỷ mà tăng lên 187 tỷ đồng. Thương hiệu bánh kẹo của người Việt vun đắp thương hiệu từ sự chắp ghép đơn sơ: Bibica = Bi (Biên Hòa) + Bi (Biscuit) + Ca (Candy).

Công thức “4P” từ lớp marketing năm xưa được ứng dụng triệt để, gồm: sản phẩm (product) – mức giá (price) – khuyến mãi (promotion) – nơi bán (place of sale).

*&*

Những năm cuối thế kỷ 20, chiếc dế yêu đầu tiên mà ông Chiến tiêu dùng là chiếc Motorola nắp trượt, nhưng chỉ trọng điểm mới có sóng, còn ra ngoại thành là tậm tịt. Khi gọi 1 cuộc dế yêu còn khó, Bibica đã vun đắp được bộ máy cung ứng căn bản là điều làm cho ông luôn kiêu hãnh.

Bây giờ có những chuyện các quý khách nghe sẽ thấy rất sơ đẳng

“Nhưng hồi đó có được bộ máy cung ứng căn bản đã là đột phá, chưa có đơn vị nào làm cho. Bởi tuyến đường xá đơn sơ, sản phẩm từ Nam ra Bắc có khi mất cả tuần, chưa nhắc giấy má giao, nhận hàng”, ông Chiến nhắc.

Hệ thống cung ứng mạnh mẽ ấy, đã giúp những nhãn hàng như Hura của Bibica đủ sức “đánh bật” 1 số sản phẩm ngoại nhập từng cai trị miền Bắc như bánh Apollo cuộn và xếp lớp của Thái Lan, bánh hộp thiếc của Malaysia.