Chị Vân, chủ 1 shop điện tử trên xã Cầu Giấy, Hà Nội cho biết, cách đây hơn chục năm khuôn khổ quý vị của chị kéo dài dọc trục con đường 32 xuống tận Hoài Đức, Đan Phượng.
“Khi đó, ở những bản đồ này, shop lớn, siêu thị điện máy không nhiều. Tôi cũng không phải đau đầu với bài toán khó khăn về mức giá hay chính sách khuyến mại, quà tặng như hiện giờ”, chị Vân kể.
Khoảng cách quý vị của chị dần bị thu hẹp trong khoảng 5 năm nay sau khi nhiều siêu thị điện máy lớn mở mang gianh giới. Để giữ chân lực lượng quý vị cũ, 3 năm trước chị phải đầu tư mở thêm 1 shop nữa nằm ở trục con đường 32 nhưng cách địa điểm ban sơ gần chục cây số.
Một thương hiệu điện tử, điện lạnh vang danh suốt 20 năm ở TP Bắc Giang cũng vừa chuyển hướng buôn bán sang lĩnh vực hơic sau khi giám định hiệu quả mang lại từ ngành nghề này sút giảm do chừng độ khó khăn càng ngày càng ác liệt của các đối thủ lớn. Một doanh nghiệp hơic của địa phương này tuy vẫn gắn bó với ngành nghề điện máy nhưng đã khởi đầu mở mang thị phần đến các quận, xã thay vì chỉ có 1 điểm bán hàng ở thành thị như trước đây. Chiến lược đó của các doanh nghiệp địa phương này diễn ra sau khi thị phần khởi đầu có sự xâm nhập của những chuỗi siêu thị điện máy lớn từ đầu năm 2015.
 |
|
Chuỗi siêu thị, shop điện máy lớn liên tục mở mang bộ máy trong thời kì qua. Ảnh: Anh Tú |
“Thị phần điện máy di chuyển theo hướng rơi vào tay các doanh nghiệp lớn, miếng bánh của những shop nhỏ sẽ ngày 1 nhỏ đi”, chuyên gia lâu năm trong lĩnh vực điện máy nhận định.
Chiến lược đánh chiếm thị phần tỉnh lẻ được chuỗi điện máy Trần Anh đeo đuổi từ 2014 với số shop hiện là 25 điểm, gấp 2,5 lần trước đó. Cũng với mục tiêu mở mang bộ máy từ năm 2015, chuỗi Điện Máy Xanh đến nay đã phủ sóng tới 63 tỉnh, thành với số shop lên tới 473 và trở thành động lực mới của Thế Giới Di Động. Gần đây, để đẩy mạnh thị phần ở miền Bắc, đơn vị này đã thâu tóm Trần Anh – doanh nghiệp sở hữu những mặt bằng buôn bán lớn nhằm tăng độ phủ và thị phần trong ngành nghề điện máy.
Đưa vào hoạt động siêu thị điện máy ban sơ ngoài khuôn khổ Hà Nội vào cuối năm 2013, hiện Media Mart đã có mặt tại 17 tỉnh thành ngoài Hà Nội với 43 điểm bán. Tại Hà Nội nếu như 5 năm trước, doanh nghiệp này chỉ có 6 điểm thì hiện giờ đã tăng lên gấp 3 lần với 18 điểm bán. Trong lúc san sẻ nguồn tin này thì lãnh đạo Media mart cũng đang bận rộn với chỉ tiêu để chuẩn bị sẽ khai trương thêm 6 điểm bán hàng mới. Dù gia nhập thị phần sau, song Vingroup cũng liên tục gia tăng hiện diện với của VinPro, VinPro+ nằm trong các khu trọng tâm thương nghiệp hay các công trình nhà đất lớn…
Một báo cáo của Công ty Chứng khoán MB (MBS) phát hành cuối năm 2016 cho biết, thị phần bán buôn các hàng hóa cộng nghệ, điện máy trong kí vãng vốn dĩ hơi manh mún và phân tán với tổng số hơn 7.000 shop bán buôn trên cả nước, nắm khoảng 50% thị phần. Cùng với sự mở mang đó của những “ông lớn” sở hữu các shop buôn bán theo chuỗi với nhiều dòng hàng hóa, nhà cung cấp đồng nhất, MBS dự đoán số lượng các shop buôn bán nhỏ lẻ càng ngày càng giảm xuống.
Chiến lược mở mang điểm bán của doanh nghiệp lớn không chỉ thu hẹp thị phần của shop nhỏ lẻ mà còn khiến cho các chuỗi siêu thị yếu kém đối mặt với nguy cơ đóng cửa. Dẫn chứng là trong vài năm vừa qua không ít tên tuổi lớn cũng đã rời thị phần như Việt Long, TopCare tại Hà Nội, còn ở TP HCM là HomeOne, Best Carings. Một tên tuổi lớn trong ngành nghề điện máy là Pico cũng từng phải đóng cửa 1 số điểm bán trước sức ép khó khăn lớn.
“Sự mở mang liên tục các điểm bán mới của đối thủ lớn khiến cho không ít doanh nghiệp chỉ cần đứng im 1 thời kì thì ngay lập tức bị vượt mặt, thậm chí là đè bẹp”, ông Lê Quang Vũ, Tổng giám đốc Media Mart san sẻ khi giải thích về việc liên tục mở shop mới các doanh nghiệp trong ngành nghề.
“Trước đây khuôn khổ bán hàng của 1 siêu thị có thể tới 30-40km nhưng giờ đây mật độ dày hơn nên bán kính giảm xuống chỉ còn 5-10km. Nếu có ít điểm bán thì khiến sao chọi được hàng chục điểm nữa cùng bản đồ”, ông kể.
Tuy nhiên, sức ép mở shop mới cũng khiến cho hiệu quả khai thác mặt bằng các chuỗi bán buôn điện máy có thiên hướng giảm. Nếu như năm 2012, mỗi m2 mặt bằng mang về cho Trần Anh làng nhàng hơn 30 triệu đồng mỗi tháng thì con số này đến cuối năm 2015 chỉ còn hơn 20 triệu đồng. Mức kế quả kinh doanh 12 triệu đồng mỗi m2 của Điện Máy Xanh trong năm 2015 cũng giảm nhẹ so với 2 năm trước đó.
Tuy nhiên, theo ông Vũ, đó chỉ là những số liệu đề đạt trong ngắn hạn bởi khi mở mang cũng có nghĩa là phải đầu tư về mặt bằng, nhân lực… nên hiệu quả khai thác mặt bằng thời kì đầu có thể chưa cao. Về lâu dài, các chuyên gia vẫn hơi lạc quan về mức tăng trưởng kế quả kinh doanh điện máy.
“Những doanh nghiệp, shop doanh nghiệp nhỏ đóng cửa nhiều, đó là thời cơ để gia tăng kế quả kinh doanh. Ngoài ra, thiên hướng mua sắm chuyển vào trọng tâm thương nghiệp bởi chính sách hậu mãi đổi trả cao hơn cũng là 1 trong những nguyên tố thúc đẩy thị phần”, ông Vũ cho hay.
Số liệu của Công ty TNHH Nghiên cứu Thị trường Công nghệ và Bán lẻ GFK Việt Nam cho thấy, trong quý II/2017, kế quả kinh doanh của 6 trong số 7 lực lượng ngành nghề hàng khoa học điện tử Việt Nam vẫn tăng trưởng mạnh so với cùng kỳ. Trong đó, kế quả kinh doanh các lực lượng hàng chiếm tỷ trọng lớn như smartphone di động, điện lạnh, điện tử, điện gia dụng đều có mức tăng trưởng 2 con số.
“Một thị phần quyến rũ bao giờ cũng đầy tính khó khăn. Việt Nam vẫn là 1 nước đang lớn mạnh với dân số trẻ, nhu cầu tiêu dùng hàng khoa học lớn, tâm lý mua sắm thuận lợi”, lãnh đạo Pico cho hay.
Cũng theo ông, các nhà cung cấp điện máy luôn cập nhật khoa học mới, ngoại hình mới để kích thích nhu cầu mua sắm, đổi thay của người tiêu dùng. Hơn nữa, nhiều gianh giới ở các tỉnh thành tại Việt Nam vẫn còn ở thời kỳ đầu nên tăng trưởng kế quả kinh doanh vẫn còn nhiều hứa.
Một báo cáo của GFK cũng cho thấy, trong thời kỳ 2011-2015, nhu cầu tiêu thụ các hàng hóa này đã tăng trưởng với tốc độ bình quân 15,7% mỗi năm và tiếp diễn duy trì mức 2 con số.
MBS cũng nhận định, trong mai sau, thiên hướng lớn mạnh ngành nghề vẫn sẽ tiếp diễn tập kết vào các nhà bán buôn lớn với bộ máy shop có độ phủ cao và có bảo đảm nhà cung cấp tốt.
“Ngoài ra, mức sử dụng cho các hàng hóa điện tử sẽ di chuyển 1 phần từ kênh bán buôn truyền thống sang kênh mua bán trực tuyến. Phần lớn người sử dụng đang tiêu dùng kênh trực tuyến để tham khảo mức giá và tính năng hàng hóa sau đó đến các điểm bán buôn để rà soát và mua hàng. Chính vì vậy, các shop bán buôn theo chuỗi cũng có thiên hướng giảm diện tích trưng bày hàng hóa”, báo cáo nhận định.
Tuy nhiên, lãnh đạo Media Mart cũng cho rằng, việc mở mang bộ máy sẽ chỉ đạt được hiệu quả khi doanh nghiệp kiểm soát được hoạt động, sắm kiếm được mặt bằng thích hợp với mức giá hợp lý trong dài hạn, đặc thù là chủa quản hàng tồn kho bởi rủi ro này trong lĩnh vực điện máy rất lớn.
