Thảo luận ở đội ngũ về cơ chế đặc biệt mới thử nghiệm cho TP HCM sáng 14/11, Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết, việc thực hành, hoàn thiện dự thảo Nghị quyết lần này cho TP HCM được thực hành trên ý thức rất khẩn trương, nhưng thời kỳ chuẩn bị kỹ lưỡng, chặt chẽ công phu. Những đề nghị này được đưa ra sau khi đội ngũng kết thẩm định 5 năm Nghị quyết 16 Bộ Chính trị và có quan niệm của Bộ Chính trị.
Theo ông, thu ngân sách TP HCM trong hiện trạng “giảm dần đều” trong 20 năm qua. Cụ thể, thu ngân sách năm 1996 chiếm 31,5% đội ngũng thu cả nước; giảm về 23,8% vào năm 2006; năm 2007 là 28,4% và 2016 là 27,8%. “Theo quy tắc nước nổi thì bèo nổi, nhưng tốc độ ‘nổi’ của TP HCM lại không giữ được”, ông Dũng comment.
Bên cạnh đó, tăng trưởng kinh tế TP HCM những năm qua tăng gấp rưỡi nhưng thu ngân sách, tỷ trọng thu lại giảm. Thu hút vốn đầu tư nước ngoài (FDI) cũng giảm 32% trong quá trình 2011 – 2015. “Muốn thị thành là đầu tàu kinh tế, trọng tâm kinh tế trọng tâm phía Nam thì cần phân cấp mạnh hơn cho thị thành tăng trưởng”, Bộ trưởng Dũng nhấn mạnh.
“Tăng thuế sẽ không quá mức”
Liên quan tới 1 số cơ chế thử nghiệm về chính sách thuế cho TP HCM, dự thảo Nghị quyết cho phép thị thành tăng thuế của nả và 1 số loại thuế (trừ thuế xuất du nhập), đại biểu Đàng Thị Mỹ Hương (Ninh Thuận) góp ý, nên giao cho HĐND TP HCM báo cáo Chính phủ trước khi thực hành các chính sách thuế, trong đó có thuế của nả.
 |
|
Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng cho rằng, để TP HCM trở thành đầu tàu kinh tế mạnh phía Nam, bứt phá thì cần phân cấp mạnh cho thị thành. Ảnh: Võ Văn Thành |
Tăng thuế suất so với các quy định thuế hiện hành và tăng thu phí, lệ phí… theo bà Hương, đúng là có những khoản thuế cần phải tăng, đánh thuế mạnh nhưng cần quy định khung về tỷ lệ % cố định.
“Không quy định cụ thể thì khi trình cao quá sẽ không tạo được sự đồng thuận, kéo dài thời kì trình”, bà Hương san sớt.
Giải đáp băn khoăn này Bộ trưởng Tài chính cho biết, không phải quy định tương tự là “thị thành được quyền quyết phần nhiều”. Ông cho hay, trước khi tăng bất kỳ loại thuế nào thị thành sẽ phải có đề án thẩm định cụ thể, nhiều mặt và trình lên Chính phủ, sau đó Chính phủ trình Thường vụ Quốc hội quy chế. Trước mắt 1 số loại thuế như chở che môi trường, tiêu thụ đặc biệt… có thể tính toán để thực hành ngay.
“Thành phường hiện ô nhiễm, ngập lụt như thế thì nên cho phép tăng thêm 1 số khoản phí, lệ phí. Tinh thần là mở mang cơ sở vật chất thu, bảo đảm hài hoà và thích hợp điều kiện thực tiễn. Quốc hội lặng tâm, thị thành giả định có tăng thì phải có đề án tính toán chi tiết, thẩm định tác động môi trường phần lớn và phải do cấp có thẩm quyền quy chế”, ông nhấn mạnh.
Trước đó, thẩm tra dự thảo Nghị quyết Uỷ ban Tài chính ngân sách cũng cho rằng, thử nghiệm thuế của nả là sắc thuế mới, cho nên trên cơ sở vật chất báo cáo của HĐND Thành phường, Bộ Tài chính phải báo cáo Chính phủ trình Ủy ban thường vụ Quốc hội coi xét, trình Quốc hội quy chế ứng dụng thuế của nả thử nghiệm trước hết thực hành tại thị thành. Trước mắt nghiên cứu tập trung thuế của nả đối với nhà, đất.
Uỷ ban cũng bắt buộc Chính phủ cân nhắc việc tăng thuế suất của phần nhiều sắc thuế (trừ thuế xuất du nhập) mà chỉ nên tăng thuế suất ở 1 số sắc thuế hoặc mở mang cơ sở vật chất thuế đối với 1 số sản phẩm sản phẩm, nhà cung cấp xa xỉ, tác động đến môi trường, có sức sống của người dân.
Tỷ lệ điều tiết vẫn giữ 18%
Lý giải chuyện chưa cụ thể hoá kết luận Bộ Chính trị về tăng tỷ lệ điều tiết cho TP HCM (hiện là 18%), ông Đinh Tiến Dũng cho hay, theo quy định Hiến pháp, Luật Ngân sách Nhà nước là giảm tỷ lệ điều tiết ngân sách Trung ương về địa phương để bảo đảm ngân sách Trung ương giữ vai trò chủ đạo.
Với tỷ lệ 23% để lại cho TP HCM (2011 – 2016) số tiền giữ lại khoảng 30.000 tỷ nhưng đến năm 2016 số này tăng lên 60.000 tỷ, tương đương 18% của nhiệm kỳ mới. Với tỷ lệ điều tiết giữ lại 18% từ nay đến năm 2020, ông Dũng nhắc, con số thị thành được giữ lại sẽ tăng lên 90.000 – 100.000 tỷ đồng. “Như thế tỷ lệ điều tiết giữ lại 18% thì cũng là tăng rồi”, ông nhắc.
Tại cuộc trao đổi, Bộ trưởng Dũng cũng cho biết, dự thảo Nghị quyết cho phép TP HCM hưởng số cổ phần hoá của Nhà nước nhưng ngân sách Trung ương không bổ sung 18.800 tỷ đồng bạc từ thu cổ phần hoá để thị thành thực hành công trình chống ngập, xây 2 bệnh viện tuyến trên. Ông Dũng phân tách: khi tính toán lập chỉ tiêu vốn đầu tư trung hạn đã tính cả khoản thu từ đơn vị Nhà nước quá trình 2016 – 2020 khoảng 250.000 tỷ, trong đó TP HCM đưa ra phương án khoảng 20.000 tỷ.
Thực tế theo báo cáo chứng từ của thị thành lúc đó là 42.000 tỷ vốn của nả tại DNNN giả định cổ phần hoá và bán hết, thì số tiền thu lại 67.000 tỷ. Do lường được trong thời kỳ cạnh tranh nên chỉ đưa vào cân đối chung ngân sách Trung ương 20.000 tỷ. “Khoản 18.800 tỷ đồng đã nằm trong cân đối ngân sách Trung ương và buộc phải của Bộ Chính trị là phải hài hoà cái chung, cái riêng và giữ được cân đối ngân sách đất nước, nên Chính phủ đề nghị tương tự”, ông tập huấn.
|
Sáng 14/11 Chính phủ đã trình Quốc hội dự thảo Nghị quyết về thử nghiệm cơ chế, chính sách đặc biệt tăng trưởng TP HCM. Theo đó, 4 đội ngũ cơ chế sẽ được thử nghiệm phân cấp mạnh cho thị thành gồm chủa quản đầu tư; quy hoạch thành phường và đất đai; vốn đầu tư – ngân sách Nhà nước và cơ chế uỷ quyền và thu nhập của cán bộ, công chức, nhân viên thuộc TP HCM chủa quản. |
Anh Minh
