Bộ trưởng Nông nghiệp: Chăn nuôi lợn giỏi nhưng tiêu thụ kém

Trăn trở về khả năng tiêu thụ của ngành nghề chăn nuôi lợn vừa được Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Cường đưa ra tại Diễn đàn Xúc tiến xuất khẩu thịt lợn sáng 20/10.

Ông Cường cho biết, Việt Nam có khoảng gần 200 nông phẩm xuất khẩu ra toàn cầu với 185 đất nước. Con lợn từng là biểu trưng của nền kinh tế thời bao cấp, có trị giá lớn với người Việt Nam thời đó.

“Khi cưới con, làm cho nhà người ta bán lợn. Sau 20 năm, từ cung ứng tay chân, Việt Nam trở thành đất nước có sức cung ứng lớn trong bản đồ. Vậy vì sao 1 ngành nghề mà tăng trưởng nhanh nhất nhưng đầy rủi ro?”, Bộ trưởng đặt thắc mắc và chỉ ra hiện trạng thừa cung xảy ra tháng 4 vừa rồi là 1 trong những mô tả lớn nhất về mặt rủi ro thị phần.

Tình trạng khủng hoảng thừa cung làm thịt lợn xảy ra hồi tháng 4 theo Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường là do khâu thị phần của ngành nghề này kém.

Cũng theo ông, trong ngành nghề chăn nuôi lợn, hiện Việt Nam mới làm cho được 1 trong ba khâu là cung ứng. Còn lại khâu chế biến, tiêu thụ thì yếu nhất trong rất nhiều các ngành nghề của nông nghiệp.

“Mặt hàng cá tra, 1 số loại rau quả, cây công nghiệp… làm cho tốt rất nhiều các khâu, riêng con lợn chỉ làm cho được khâu cung ứng. Cả nước hơn 20.000 lò mổ nhưng chính yếu tay chân. Bán chính yếu trên phản làm thịt ở chợ truyền thống thì làm cho sao mà tiêu thụ được số lượng lớn? Chính do vậy, sản lượng mỗi năm hơn 4 triệu tấn làm thịt khá nhưng xuất khẩu chỉ được 20.000 tấn”, Bộ trưởng giảng giải.

Ông cho rằng công việc tái cơ cấu là rất cấp thiết. Theo đó cần phải đơn vị lại mô phỏng liên kết chuỗi; các bộ, ngành nghề quy tụ tăng trưởng con giống đặc sản… Việc triển khai theo ông cần được thực hành quyết liệt ở cấp Chính phủ, Bộ, ngành nghề, công ty…

Theo thống kê từ Bộ Nông nghiệp & Phát triển Nông thôn, việc xuất khẩu làm thịt lợn Việt Nam sang các nước, từ nhiều năm nay vẫn chưa có đột phá. Phần lớn lợn nuôi được, chính yếu là xuất lợn khá sang Trung Quốc bằng trục đường tiểu ngạch.

Báo cáo biệt Hãng nghiên cứu toàn cầu (IBC) cũng cho thấy, trong năm 2016, Việt Nam xuất khẩu tiểu ngạch sang Trung Quốc đạt gần 12 triệu con (33.000 con mỗi ngày). Dự kiến năm 2017, Việt Nam xuất tiểu ngạch sang Trung Quốc khoảng 2,4 triệu con. Nhưng giả tỉ diễn biến không khả quan, con số xuất khẩu trên sẽ sút giảm chỉ đạt 1,17 triệu… Trong khi đó, xuất khẩu chính ngạch lại tránh.

Về lợn làm thịt xẻ chính ngạch, Việt Nam mới xuất sang thị phần Hong Kong và Malaysia trong thời kỳ 2013–2016 khoảng 15.000-20.000 tấn (tương đương 200.000 con). Những con số này được cơ quan chủa quản, công ty tại diễn đàn nhận định, hoàn toàn không tương xứng với tiềm năng cung ứng.

Ông Vũ Trọng Nghĩa, Giám đốc Công ty cổ phần Thương mại & Đầu tư Biển Đông cho rằng, Việt Nam nhận định hiện có thời cơ lớn về xuất khẩu làm thịt lợn sang các thị phần Nga, Hàn Quốc, Nhật Bản. Tuy nhiên, theo ông, việc mở thị phần cần được thực hành theo cấp nhà nước để có thể hiệp lực và hội tụ nguồn tin quy định chủa quản công nghệ, thương nghiệp với cơ quan chủa quản ở các đất nước này… Cùng với việc đơn vị các đoàn thúc đẩy thương nghiệp ở cấp Bộ, công ty sang các nước để triển khai các hoạt động thúc đẩy thương nghiệp, truyền bá mặt hàng, Việt Nam cần vun đắp phòng ban hỗ trợ công ty có nhu cầu về công nghệ và giấy má hành chính, xuất du nhập.

Trong khi đó, đại diện Đại sứ quán Hà Lan san sớt, ngành nghề nông nghiệp Việt Nam nên coi mỗi hộ dân cày như 1 công ty nhỏ. Họ cần được giảng giải để cung ứng ra những mặt hàng uy tín cao để tăng năng suất, biết hướng buôn bán, tăng trưởng thị phần, sắm đầu ra cho mặt hàng…

Nguyễn Hà