Hom Mali hay còn gọi là gạo hoa nhài, là 1 giống gạo nguyên thủy được tăng trưởng bởi những người dân cày Thái. Ngày nay, Hom Mali được biết đến trên toàn cầu nhờ luôn luôn có chữ tín cao, hạt dài, thân tròn và bóng, mùi thơm gần giống lá nếp. Khi nấu chín, gạo vẫn duy trì được màu trắng, hạt dài, không nát, chứa nhiều chất dinh dưỡng như Vitamin B1, B2, sắt, canxi, photpho.
Mỗi năm Thái Lan cung ứng khoảng 3 triệu tấn gạo Hom Mali, chiếm 10% tổng sản lượng cung ứng gạo đất nước. Trong đó 75% dành cho sử dụng trong nước và 25% còn lại dành cho xuất khẩu. Hàng năm loại gạo này mang về cho Thái Lan 20 triệu Bạt (khoảng 630.000 USD) kế quả kinh doanh. Các thị phần chính là châu Á (60%) và Mỹ (20%).
Mặc dù có nhiều giống Hom Mali khác nhau, nhưng đất nước này chỉ chính thức chọn lọc và quảng cáo giống “Khao Dok Mali 105”. Loại gạo này không chỉ mang đến mùi thơm sau khi được nấu chín mà nó còn có vị dẻo đặc thù, các hạt cơm liên kết với nhau nhẹ nhõm bằng độ ẩm đột nhiên.
 |
|
Người dân cày thái sảy thóc bằng bí quyết tay chân. Ảnh: Kasma Loha – unchit |
Để cho ra hàng hóa luôn luôn có chữ tín, trong hàng chục năm qua Bộ nông nghiệp và người dân cày Thái đã đổi thay và cải tiến nhiều khâu, trong đó có lưu trữ. Theo đó, gạo được đưa ra thị phần ngay sau khi thu hoạch và được bảo quản đúng cách trước khi tiêu thụ, thay vì làm cho theo bí quyết cũ là lưu kho từ 5 đến 6 tháng làm mùi thơm đặc trưng bị mất đi.
Hom Mali vẫn được biết đến là loại gạo nhẹ, nên phải được thu hoạch sớm vào khoảng 20/11 hàng năm. Đây là thời điểm các loại ngũ cốc khác mới chỉ vừa chín chứ chưa thể thu hoạch hoặc tiêu thụ. Trong trường hợp của gạo Hom Mali, chẳng hạn đợi để thu hoạch cùng thời điểm với các loại ngũ cốc khác, hạt gạo sẽ bị quá chín và mất đi hương thơm độc đáo.
Các công ty cũng đồng hành cùng dân cày trong việc tăng trưởng trị giá xuất khẩu. Siam Organics, 1 startup thành lập năm 2011 đã chỉ dẫn dân cày tại miền Đông Bắc Thái Lan các bí quyết canh tác công nghệ để tối đa hóa năng suất trên nền đất kém dinh dưỡng tại bản đồ này. Song song với đó, Siam Organics chỉ dẫn họ công nghệ, truyền đạt tri thức về tiêu chí hàng hóa và kết nối với người tiêu thụ.
Xây dựng thương hiệu đất nước cho gạo
Để khẳng định trị giá của gạo Hom Mali, chính phủ nước này cũng đã ban hành nhiều tiêu chí nghiêm nhặt như gạo phải được trồng ở Thái Lan và có chứng thực của cơ quan nông nghiệp, mỗi hạt có chiều dài không dưới 7mm, chiều rộng không nhỏ hơn 3mm, hàm lượng Amylose (tinh bột) phải nằm trong khoảng 12 đến 19% và độ ẩm không được vượt quá 14%.
Theo chính phủ nước này, gạo Hom Mali hiện được bày bán toàn cầu dưới nhiều cái tên khác nhau như gạo thơm, gạo hương, gạo Hom Mali. Điều này gây hoang mang cho người sử dụng bởi không có 1 tiêu chí hoặc ký hiệu nào để nhận biết loại gạo đích thực chính thống của Thái.
 |
|
Gạo Hom Mali của Thái được bán trong bộ máy siêu thị Walmart của Mỹ. Ảnh: Walmart |
Vào năm 2000, Bộ Thương mại Thái Lan đã đệ đơn kiện lên Ủy ban Thương mại Liên bang Mỹ khi 1 số nhà công nghệ nước ngoài đã sáng chế ra loại gạo có hương vị giống gạo Hom Mali và chuẩn bị đăng ký sáng chế. Đại diện phía Thái Lan đã khởi kiện và cho rằng đây là sự bất công đối với các tổ chức xuất khẩu gạo của nước này và họ đã thắng kiện.
Bộ Ngoại Thương Thái Lan cũng ban hành con dầu chứng thực duyên do của gạo Hom Mali, để nhận biết những loại gạo có nguyên nhân từ Thái Lan. Con dấu này đã được đăng ký tại Cục sở hữu trí não, Bộ Thương mại tại rất nhiều các đất nước du nhập gạo của Thái. Đây là 1 trong những nước nhanh nhất đăng ký nhận biết thương hiệu đất nước cho 1 loại cây trồng bản địa.
Vi Vũ
